Kulturoznawstwo to szeroki termin, który odnosi się do badania różnych aspektów kulturowych, w tym produktów, procesów i zagadnień. Powstało w Wielkiej Brytanii i od tego czasu rozprzestrzeniło się na wiele części świata.
Początki i rozwój
Początkowo kulturoznawstwo koncentrowało się na krytyce kultury z perspektywy Richarda Hoggarta i Raymonda Williamsa. Przesunęli oni uwagę z elitarnego spojrzenia na kulturę na bardziej inkluzywne, biorąc pod uwagę różnorodność kultur w społeczeństwie brytyjskim. Zmiana ta wynikała z różnych zmian społecznych, politycznych i kulturowych w powojennej Wielkiej Brytanii, takich jak ekspansja państwa opiekuńczego, zmiany w dynamice klasowej i pojawienie się wielokulturowości.
Centrum Współczesnych Studiów Kulturowych (CCCS) na Uniwersytecie w Birmingham odegrało kluczową rolę w rozwoju i instytucjonalizacji brytyjskich studiów kulturowych. Założone przez Richarda Hoggarta w 1964 roku, CCCS prowadziło teoretyczne i empiryczne analizy zagadnień kulturowych. Pod kierownictwem Stuarta Halla, CCCS rozszerzyło swoje zainteresowania o media, kulturę popularną, feminizm i rasizm. Wpływowe podejścia teoretyczne obejmowały francuski strukturalizm, marksizm i materializm kulturowy.
Ekspansja poza Wielką Brytanię
Podczas gdy brytyjskie kulturoznawstwo kwitło, podobne zainteresowania pojawiły się na całym świecie, prowadząc do rozwoju kulturoznawstwa w krajach takich jak Stany Zjednoczone, Australia, Tajwan, Włochy, Niemcy i inne. Badania te były często dostosowywane do konkretnych kontekstów kulturowych i dyscyplin.
Definicje i współczesne zagadnienia
Kulturoznawstwo bada, w jaki sposób wspólne znaczenia są wytwarzane, rozpowszechniane i konsumowane w określonych grupach. Bada reprezentację, produkcję, konsumpcję, tożsamość i regulację jako kluczowe wymiary kultury.
Reprezentacja obejmuje tworzenie znaczeń poprzez połączenia między przedmiotami, pojęciami i znakami. Procesy produkcji i konsumpcji kształtują znaczenia kulturowe, wpływając na tożsamość jednostek. Wspólne znaczenia przyczyniają się do tożsamości grupowej i mogą służyć jako środek integracji lub wykluczenia.
Teorie i metody
W kulturoznawstwie nie ma jednego podejścia. Zamiast tego często stosuje się mieszankę teorii i metod, w tym fenomenologię, strukturalizm, poststrukturalizm, psychoanalizę, feminizm, marksizm i teorię postkolonialną.
Współczesne znaczenie
Kulturoznawstwo zyskało na popularności ze względu na różne czynniki historyczne i społeczne, w tym refleksje po II wojnie światowej, transformacje kulturowe w latach 60. oraz globalne zmiany gospodarcze i polityczne. Jednak dziedzina ta spotkała się z krytyką za to, że stała się zbyt wyspecjalizowana i teoretyczna, potencjalnie tracąc swoją innowacyjną i polityczną przewagę.
Podsumowanie
Kulturoznawstwo zapewnia cenny wgląd w złożoność kultury i społeczeństwa. Badając zjawiska kulturowe z różnych perspektyw, pomaga nam zrozumieć, w jaki sposób znaczenia są tworzone, dzielone i kwestionowane. Pomimo wyzwań, kulturoznawstwo pozostaje dynamiczną dziedziną, która wciąż ewoluuje w odpowiedzi na globalne zmiany i toczące się debaty na temat kultury i tożsamości.
