Niektóre przyimki określające miejsce w języku niemieckim nie są wierne jednemu przypadkowi. Są to tak zwane przyimki zmienne, czyli Wechselpräpositionen. W zależności od kontekstu łączą się z biernikiem (Akkusativ) lub celownikiem (Dativ). Do tej grupy należą:
| an | przy, na (w pionie) |
| auf | na (w poziomie) |
| hinter | za |
| in | w |
| neben | obok |
| unter | pod |
| über | nad |
| vor | przed |
| zwischen | pomiędzy |
Przypadki te często występują razem z czasownikami: stehen (stać), stellen (stawiać), sitzen (siedzieć), setzen (siadać), liegen (leżeć), legen (kłaść), hängen (wisieć/wieszać). Zauważ, że niektóre z nich wiążą się z ruchem, a inne nie.
Dla przykładu porównajmy czasownik setzen oraz sitzen. Setzen (siadać) wiąże się z ruchem, jakąś interakcją, sitzen (siedzieć) natomiast nie wyraża żadnego ruchu.
Dzięki temu jesteśmy w stanie określić, którego przypadku powinniśmy użyć.
- Czasowniki wyrażające ruch łączą się z Akkusativem, np.: stellen (stawiać), legen (kłaść).
- Czasowniki określające położenie (nic się nie przemieszcza, przedmioty/osoby stoją w miejscu) łączą się z Dativem, np.: stehen (stać), liegen (leżeć).
- Przyimek “an”: przykładowe zdania
- Przyimek “auf”: przykładowe zdania
- Przyimek “hinter”: przykładowe zdania
- Przyimek “in”: przykładowe zdania
- Przyimek “neben”: przykładowe zdania
- Przyimek “unter”: przykładowe zdania
- Przyimek “über”: przykładowe zdania
- Przyimek “vor”: przykładowe zdania
- Przyimek “zwischen”: przykładowe zdania
Przyimek “an”: przykładowe zdania
| Das Bild hängt an der Wand. | Obraz wisi na ścianie. |
| Ich hänge das Bild an die Wand. | Wieszam obraz na ścianę. |
| Die Blumen stehen am (an+dem) Fenster. | Kwiaty stoją przy oknie. |
| Ich stelle die Blumen ans (an+das) Fenster. | Stawiam kwiaty przy oknie. |
Przyimek “auf”: przykładowe zdania
| Das Buch liegt auf dem Tisch. | Książka leży na stole. |
| Ich lege das Buch auf den Tisch. | Kładę książkę na stół. |
| Der Vater sitzt auf dem Sofa. | Tata siedzi na sofie. |
| Ich setze mich neben ihn auf das Sofa. | Usiądę na sofie obok niego. |
Przyimek “hinter”: przykładowe zdania
| Der Stuhl steht hinter dem Schrank. | Krzesło stoi za szafą. |
| Ich stelle den Stuhl hinter den Schrank. | Stawiam krzesło za szafą. |
| Anna sitzt hinter ihm. | Anna siedzi za nim. |
| Anna setzt sich hinter ihn. | Anna siada za nim. |
Przyimek “in”: przykładowe zdania
| Die Blumen stehen in der Vase. | Kwiaty są w wazonie. |
| Ich stelle die Blumen in die Vase. | Wkładam kwiaty do wazonu. |
| Ich liege im (in+dem) Bett. | Leżę w łóżku. |
| Ich gehe ins (in+das) Bett. | Idę do łóżka. |
Przyimek “neben”: przykładowe zdania
| Tom sitzt neben dem Weihnachtsbaum. | Tom siedzi obok choinki. |
| Setz dich neben den Weihnachtsbaum! | Usiądź obok choinki! |
| Das Poster hängt neben dem Bücherregal. | Plakat wisi obok półki na książki. |
| Ich hänge das Poster neben das Bücherregal. | Wieszam plakat obok półki na książki. |
Przyimek “unter”: przykładowe zdania
| Die Tasche liegt unter dem Tisch. | Torba leży pod stołem. |
| Ich lege die Tasche unter den Tisch. | Kładę torbę pod stół. |
| Meine Jacke hängt unter deiner. | Moja kurtka wisi pod twoją. |
| Ich hänge meine Jacke unter deine. | Wieszam moją kurtkę pod twoją. |
Przyimek “über”: przykładowe zdania
| Das Poster hängt über der Tür. | Plakat wisi nad drzwiami. |
| Ich hänge das Poster über die Tür. | Wieszam plakat nad drzwiami. |
| Über dem Tisch hängt ein schönes Gemälde. | Nad stołem wiszą piękne obrazy. |
| Ich hänge das schöne Gemälde über den Tisch. | Wieszam piękne obrazy nad stołem. |
Przyimek “vor”: przykładowe zdania
| Mein Fahrrad steht vor dem Haus. | Rower stoi przed domem. |
| Ich stelle mein Fahrrad vor das Haus. | Stawiam rower przed domem. |
| Die Katze sitzt vor dem Fenster und beobachtet die Vögel. | Kot siedzi przed oknem i obserwuje ptaki. |
| Die Katze setzt sich vor das Fenster, um die Vögel zu beobachten. | Kot siada przed oknem żeby pooglądać ptaki. |
Przyimek “zwischen”: przykładowe zdania
| Die Katze liegt zwischen den Stühlen. | Kot leży między krzesłami. |
| Die Katze läuft zwischen die Stühle. | Kot biegnie między krzesłami. |
| Die Lampe steht zwischen den beiden Fenstern. | Lampa stoi pomiędzy dwoma oknami. |
| Ich stelle die Lampe zwischen die beiden Fenster. | Stawiam lampę pomiędzy dwoma oknami. |
Czy teraz rozumiesz, dlaczego rodzajnik różni się w zdaniach: Das Bild hängt an der Wand (Obraz wisi na ścianie), a Ich hänge das Bild an die Wand (Wieszam obraz na ścianę)?
Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej na temat przyimków w języku niemieckim, albo przypadków (Dativ, Akkusativ, Genitiv), zapraszamy do naszych innych artykułów w sekcji “Nauka niemieckiego”.
Related Posts
Czasy przeszłe w języku niemieckim: Perfekt, Präteritum i Plusquamperfekt. Wytłumaczenie i przykłady.
Konjunktiv I, czyli mowa zależna w języku niemieckim. „Habe” i „sei” – wyjaśnienie i ćwiczenia online
Jak stworzyć Konjunktiv I w języku niemieckim
Jakie są typy certyfikatów językowych z języka niemieckiego
Konjunktiv II, czyli tryb przypuszczający w języku niemieckim? „Würde, wäre i hätte”
