Prawdopodobieństwo w języku niemieckim za pomocą czasowników modalnych (müssen, dürften, können, mögen, wollen, sollen)

Czasowniki modalne (die Modalverben) modyfikują (albo modulują) znaczenie innych czasowników w zdaniu, stąd właśnie pochodzi ich nazwa. Wymagają one innego czasownika, który powinien znajdować się na końcu zdania. Podstawowe znaczenia czasowników modalnych pozwalają nam precyzyjnie wyrazić różne intencje, możliwości, potrzeby, nakazy oraz zdolności.

Czasowniki modalne mają jeszcze jedną funkcję. Za ich pomocą można określić prawdopodobieństwo wydarzeń. Czasowniki modalne nie występują wtedy w swoim znaczeniu podstawowym, lecz służą jedynie do wyrażania naszych przypuszczeń. Działa to na tej samej zasadzie, co w języku polskim.

Przykładowo, my też mówimy, że coś “nie może być prawdą” albo coś “musiało się wydarzyć”. Zobacz do tabeli poniżej:

Niemiecki		Polski
müssen – 90% (prawie na pewno)	Er muss krank sein, weil er nicht zur Schule gekommen ist.	On musi być chory, bo nie przyszedł do szkoły.
dürften* – 75% (bardzo prawdopodobne)	Sie dürften schon angekommen sein.	Oni prawdopodobnie już przyszli.
können – 50% (możliwe)	Sie kann schon zu Hause sein, da sie ihren Schlüssel hat.	Ona może być już w domu, bo ma swój klucz.
mögen – 40% (być może)	Es mag ja sein!	Może tak być!/ Być może!
können nicht – 0% (niemożliwe)	Das kann nicht wahr sein! Ich kann es einfach nicht glauben.	To nie może być prawda! Po prostu nie mogę w to uwierzyć.

*dürften – czasownik dürfen w trybie przypuszczającym Konjunktiv II

Modalverben: wollen vs. sollen

Szczególną uwagę warto zwrócić na czasowniki wollen i sollen. Służą one do dystansowania się od wypowiedzi i wprowadzają pewien dystans od przekazywanej informacji, sugerując, że wypowiadający może mieć wątpliwości lub nie jest w pełni przekonany o prawdziwości tej informacji.

wollen– używamy gdy ktoś przekazuje nam informacje, ale mu nie wierzymy.
sollen– używamy do przekazywania informacji, którą gdzieś usłyszeliśmy (np. plotki, media), ale nie jesteśmy pewni czy to prawda lub nie ma bezpośrednich dowodów na prawdziwość tej informacji.

Oto kilka przykładów:

Niemiecki	Polski
Er will das gemacht haben.	On twierdzi, że to zrobił (ale mam co do tego wątpliwości).
Er soll das gemacht haben.	On podobno to zrobił. (nie wiem czy to prawda, ktoś mi tak powiedział)
Er will angeblich fließend Französisch sprechen.	On mówi, że mówi płynnie po francusku (ale mu nie wierzę).
Er soll angeblich fließend Französisch sprechen.	Podobno mówi płynnie po francusku (tak słyszałam od kogoś, ale nie wiem czy to prawda).