29 stycznia, 2024

Nazwy miesięcy i pór roku w języku niemieckim – (Monate und Jahreszeiten)

by Maja Latawiec

Parę lat temu, gdy jeszcze mieszkałam w Niemczech, wybrałam się ze znajomymi na Oktoberfest. Powiedzieli mi, że jest to największy festyn w roku i pod żadnym pozorem nie mogę go przegapić. Siedzieliśmy przy stoliku i piliśmy Oktoberfestbier, czyli tradycyjne piwo serwowane podczas tego święta. Jak to studentka filologii w pewnym momencie zaczęłam zastanawiać się nad pochodzeniem tego słowa. Oktober przecież to po niemiecku “październik”, a święto odbywa się we wrześniu. Zapytałam więc o to moich znajomych Niemców i okazało się, że odpowiedź była bardzo prosta: Otóż początkowo festyn odbywał się właśnie w październiku, lecz z powodu zimnej październikowej pogody w Monachium, postanowiono przenieść go na koniec września, aby wykorzystać ostatnie ciepłe dni jesieni. Po zakończeniu festynu zaczęłam zastanawiać się nad tym, jak jeszcze nazwy miesięcy i pór roku w języku niemieckim związane są ich z tradycjami i zwyczajami. 

W tym artykule oprócz wskazówek odnośnie nauki niemieckiego słownictwa przygotowałam dla ciebie kilka ciekawostek. Dowiesz się również jak używać określeń czasu i budować z nimi zdania.

Pory roku po niemiecku – die Jahreszeiten

Oto nazwy czterech podstawowych pór roku. W języku niemieckim słowa opisujące pory roku i miesiące są pisane dużą literą i są rodzaju męskiego.

der Sommerlato
der Herbstjesień
der Winterzima
der Frühlingwiosna

Oprócz tych oficjalnych nazw, w niemieckim istnieją również nazwy ludowe, które odnoszą się do konkretnych okresów w ciągu roku. Jedną z najbardziej znanych jest goldener Herbst (złota jesień), co oznacza piękne jesienne dni, kiedy słońce świeci w żółto-czerwonawym kolorze i liście mienią się złotem. Mamy również Altweibersommer (babie lato) lub po prostu Spätsommer (późne lato), czyli ciepłe i słoneczne wrześniowe dni. Nazwa Altweibersommer jest często mylnie tłumaczona na „lato starych bab”, w rzeczywistości nazwa wywodzi się ze staroniemieckiego i dotyczy nici pajęczych, które unoszą się w powietrzu w tym okresie.

Jeśli chcemy być jeszcze bardziej dokładni, możemy sformułować wyrażenia takie jak “późna jesień” czy “wczesna zima” za pomocą słów: früh- (wczesne) lub spät- (późne). Zobacz do tabelki:

der Altweibersommerbabie lato
der goldene Herbstzłota jesień
der Spätsommerpóźne lato
der Spätherbstpóźna jesień
der Frühwinterwczesna zima
der Frühsommerwczesne lato

Lato, zima, jesień, wiosna … i karnawał

Niemcy są uważani za poważny i zdyscyplinowany naród. Jednak przynajmniej raz w roku duża część kraju naprawdę wpada w wir szaleństwa.

Karneval jest czasem o magicznym i ogromnym znaczeniu. Dorobił się nawet swojej nazwy fünfte Jahreszeit, czyli “piąta pora roku”. Jej początek przypada na godzinę 11.11 jedenastego dnia jedenastego miesiąca. Gdyby wrzucić nowicjusza do jednej z niemieckich stolic karnawału, pomyślałby, że cały świat kompletnie oszalał. I wcale by się nie mylił. Ulice wypełnione są entuzjastycznymi Narren, czyli “błaznami” lub “głupcami”, jak nazywani są prawdziwi bywalcy karnawału, przebranymi za klaunów, duchy i jednorożce. Śpiewając i tańcząc, paradują ulicami miasta w pozornie niekończących się spektaklach, podczas gdy wszystkie bary praktycznie pękają w szwach.

Normalne, codzienne życie zostaje na chwilę zawieszone, pozostawiając zwykłemu obserwatorowi tylko jedną realną opcję: dołączyć do zabawy. Nie całe Niemcy biorą udział w tym szaleństwie. Głównymi obszarami kultywowania tej tradycji są tereny wzdłuż Renu i na południu Niemiec, w części Szwabii i Bawarii. Dalej na północ można spotkać Niemców, którzy nawet kręcą głową z dezaprobatą, słysząc o karnawale. 

Miesiące po niemiecku – die Monate

W tabelce poniżej znajdziesz nazwy miesięcy w języku niemieckim. Pamiętaj, że tak jak nazwy pór roku piszemy je wielką literą! 

der Januarstyczeń
der Februarluty
der Märzmarzec
der Aprilkwiecień
der Maimaj
der Juniczerwiec
der Julilipiec
der Augustsierpień
der Septemberwrzesień
der Oktoberpaździernik
der Novemberlistopad
der Dezembergrudzień

Wskazówka: Wykorzystaj znaną piosenkę dla dzieci, aby nauczyć się nazw miesięcy. W ten sposób nie tylko od razu poznasz prawidłową wymowę, ale też słówka same “wejdą” ci do głowy! Więcej na ten temat dowiesz się z artykułu o nauce języka z piosenek. Jako korepetytorka języka niemieckiego zachęcam cię do zapoznania się z tą metodą nauki, ponieważ jej efekty są naprawdę zachwycające!

Koniecznie sprawdź też nagrania w aplikacji Taalhammer, gdzie możesz wysłuchać nagrania i przećwiczyć swoją wymowę. Angażując do nauki więcej zmysłów, o wiele lepiej zapamiętasz nowe słówka.

Skrócone nazwy miesięcy

Nazwy miesięcy (z wyjątkiem März i Mai, które już są bardzo krótkie) możesz zapisywać w formie skrótów. Wystarczy, że użyjesz pierwszych trzech liter danego miesiąca i dodasz do nich kropkę.

JanuarJan.
FebruarFeb.
März
AprilApr.
Mai
JuniJun.
JuliJul.
AugustAug.
SeptemberSep.
OktoberOkt.
NovemberNov.
DezemberDez.

Ciekawostka: W Niemczech istnieją specyficzne tradycje związane z danymi miesiącami lub porami roku. Na przykład w regionie Bawarii odbywa się Oktoberfest, który jest największym festynem ludowym na świecie. Przypomina nieco nasze dożynki chmielowe, jednak organizowany jest na zdecydowanie większą skalę. Kolejnym ważnym wydarzeniem jest święto 1 Maja – Der Erste Mai, czyli odpowiednik naszej Majówki. W nocy z 30 kwietnia na 1 maja odbywa się wiele uroczystości i imprez. Mottem tej nocy jest Tanz in den Mai, czyli “Wtańcz się w maj”.

Przykładowe zdania w języku niemieckim – Naucz się używać określeń czasu w zdaniu

Poznałeś już słownictwo związane z nazwami pór roku i miesięcy. Teraz pokażę ci jak w prosty sposób nauczyć się budować z nimi zdania. Jest to przydatny element nauki niemieckiego i opanowanie podstaw związanych z budową zdań pomoże ci bez problemu umawiać się na spotkania i mówić o różnych datach. 

Aby powiedzieć, że coś wydarzyło się w jakimś czasie np. “w zimie” lub “w styczniu” użyj przedimka im. Im jest połączeniem przyimka in (w) z rodzajnikiem dem (czyli der w celowniku). Zobacz na poniższe przykłady:

im Januarw styczniu
Im Januar fällt Schnee.W styczniu pada śnieg.
im Juniw czerwcu
Ich fahre im Juni in den Urlaub.Jadę na urlop w czerwcu.
im Winterw zimie
Im Winter gehe ich Skifahren. W zimie jeżdżę na nartach.
im Herbstjesienią
Im Herbst ist es oft regnerisch. Jesienią jest często deszczowo.

Jeśli będziesz chciał umówić się na spotkanie, musisz nauczyć się, jak podawać dokładną datę w języku niemieckim. Aby to zrobić, użyj przedimka am np. am 14. Juni lub am vierzehnten Juni (czternastego czerwca). W tym przypadku posługujesz się liczebnikami porządkowymi, dlatego ważne jest, abyś zamieścił kropkę zaraz po liczbie lub użył końcówki –ten, jeśli zapisujesz liczbę słownie. Aby przypomnieć sobie zasady tworzenia liczb w języku niemieckim zarzyj do tego artykułu. 

am 29. August29 sierpnia
Mein Geburtstag ist am 29. August. Moje urodziny są 29 sierpnia.  
am 24. Dezember24 grudnia
Am 24. Dezember feiern wir Heiligabend.24 grudnia obchodzimy wigilię.
am dritten Märztrzeciego marca
Können wir uns am dritten März treffen? Czy moglibyśmy spotkać się trzeciego marca? 
am ersten Junipierwszego czerwca
Am ersten Juni fahre ich in den Urlaub.Wyjeżdżam na wakacje pierwszego czerwca.

Przydatne słownictwo związane z miesiącami i porami roku w języku niemieckim

Na sam koniec przygotowałam dla ciebie listę słówek, zwrotów i zdań, które mogą okazać się bardzo przydatne w tym temacie. Nie bez powodu zamieściłam je w poniżej w formie całych zdań. W Taalhammerze niejednokrotnie pisaliśmy o korzyściach płynących z nauki całymi zdaniami. Uważamy, że jest to najskuteczniejsza metoda na opanowanie nowego języka, co niejednokrotnie potwierdziliśmy, pomagając naszym uczniom osiągnąć płynność językową. Prowadząc korepetycje, zawsze używam jej z moimi uczniami, dzięki czemu udaje nam się osiągnąć widoczne efekty, a co za tym idzie – satysfakcję z nauki. Również dzięki wiadomościom od uczestników kursu online jezyka niemieckiego, które z całym zespołem Taalhammera bardzo sobie cenimy, wiemy że wielu naszym kursantom udało się przełamać barierę językową i poprawić umiejętności komunikacyjne – a to właśnie na tym najbardziej nam zależy!

monatlichco miesiąc
Ich erhalte mein Gehalt monatlich.Otrzymuję wynagrodzenie co miesiąc.
wöchentlichtygodniowo
Wir gehen wöchentlich einkaufen.Chodzimy na zakupy co tydzień.
in einem Monatza miesiąc
In einem Monat habe ich meine Abschlussprüfungen.Za miesiąc mam egzaminy końcowe.
dieser Monatw tym miesiącu
Dieser Monat ist besonders heiß.W tym miesiącu jest szczególnie gorąco.
jeden Monatkażdego miesiąca/ co miesiąc
Wir treffen uns jeden Monat zum Kaffeeklatsch.Spotykamy się co miesiąc na plotki przy kawie.
letzten Monatw zeszłym miesiącu
Letzten Monat habe ich Geburtstag gefeiert.W zeszłym miesiącu obchodziłem urodziny.
nächsten Monatw przyszłym miesiącu
Nächsten Monat plane ich einen Kurzurlaub.W przyszłym miesiącu planuję krótki urlop.
der Geburtstagurodziny
Wann ist dein Geburtstag?Kiedy masz urodziny?
Mein Geburtstag ist im Januar.Moje urodziny są w styczniu.
wannkiedy
Zeit habenmieć czas
Wann haben Sie die Zeit dazu?Kiedy mają Państwo na to czas?
Wir haben am Wochenende Zeit. Mamy czas w weekend.
Ich habe diese Woche keine Zeit. W tym tygodniu nie mam czasu.
frei habenmieć wolne
Heute ist ein Feiertag und wir haben frei.Dzisiaj jest święto i mamy wolne.
sich treffenspotkać się
Wann können wir uns treffen?Kiedy możemy się spotkać?
Wir können uns am 6. Februar treffen.Możemy się spotkać 6 lutego.
feiernświętować
Morgen feiern wir den Muttertag. Jutro świętujemy dzień mamy.  

Opanuj nazwy miesięcy i pór roku z aplikacją Taalhammer!

W tym artykule wyczerpująco omówiliśmy temat miesięcy i pór roku w języku niemieckim. Jeżeli chcesz uzupełnić swoja wiedzę, zajzyj też do słownictwa związanego z dniami tygodnia po niemiecku. Mam nadzieję, że nauka nie będzie sprawiać ci teraz żadnych problemów! Zastosuj się do wskazówek i pamiętaj, że do opanowania dużej ilości nowego słownictwa potrzeba trochę czasu i pracy. Skorzystaj z naszej aplikacji, gdzie czekają na ciebie gotowe zestawy do nauki i powtarzaj nowy materiał za pomocą systemu powtórek, który dopasuje się do twoich potrzeb. Powodzenia!

Dodaj komentarz