Podczas mojej ostatniej wizyty we Włoszech, spacerując po Rzymie, zauważyłam grupę turystów siedzących przy fontannie di Trevi. Młoda dziewczyna, trzymając telefon, powiedziała: “Sto facendo una foto!” (Robię zdjęcie!). To zdanie od razu przyciągnęło moją uwagę, bo zawierało czas Presente Progressivo, czyli odpowiednik angielskiego Present Continuous. Używa się go, gdy chcemy podkreślić, że czynność trwa dokładnie w tej chwili. W tym artykule wyjaśnię, kiedy stosować ten czas i jak poprawnie go używać.
Czym jest Presente Progressivo?
Presente Progressivo to czas, który opisuje czynności dziejące się teraz, w tej chwili. W przeciwieństwie do Presente Indicativo, które może odnosić się do zwyczajów i ogólnych faktów, Presente Progressivo wskazuje na coś, co aktualnie trwa.
Podstawowa struktura tego czasu to:
- osoba + Stare (odmiana) + imiesłów czynny (gerundio)
Na przykład:
| Włoski | Polski |
|---|---|
| Sto leggendo un libro. | Czytam książkę (właśnie teraz). |
| Stiamo aspettando l’autobus. | Czekamy na autobus (w tej chwili). |
| Mio fratello sta dormendo. | Mój brat właśnie śpi. |
Teraz zobaczmy, w jakich sytuacjach używamy Presente Progressivo.
Jak mówić o czynnościach dziejących się teraz? (adesso, in questo momento)
Presente Progressivo jest idealnym wyborem, gdy chcemy podkreślić, że dana czynność ma miejsce w chwili mówienia.
| Włoski | Polski |
|---|---|
| Sto cucinando la cena. | Gotuję kolację. |
| Stiamo guardando un film. | Oglądamy film. |
| Il bambino sta piangendo. | Dziecko płacze. |
| Mio marito sta parlando al telefono. | Mój mąż rozmawia przez telefon. |
| Stai studiando l’italiano? | Uczysz się włoskiego? |
Typowe określenia czasu w takich zdaniach to:
- adesso – teraz
- in questo momento – w tym momencie
- proprio ora – właśnie teraz
Jak tworzyć imiesłów czynny (gerundio)?
Aby utworzyć formę gerundio, wystarczy dodać odpowiednią końcówkę do tematu czasownika:
- -are → -ando (parlare → parlando)
- -ere → -endo (leggere → leggendo)
- -ire → -endo (dormire → dormendo)
| Bezokolicznik | Gerundio |
|---|---|
| mangiare | mangiando |
| leggere | leggendo |
| dormire | dormendo |
| scrivere | scrivendo |
| parlare | parlando |
Wyjątki w formach gerundio
Niektóre czasowniki nieregularne mają nieregularne formy gerundio. Oto kilka najważniejszych:
| Bezokolicznik | Gerundio |
|---|---|
| fare | facendo |
| dire | dicendo |
| bere | bevendo |
| tradurre | traducendo |
| porre | ponendo |
Presente Progressivo czy Presente Indicativo?
W języku włoskim często używa się Presente Indicativo do mówienia o czynnościach dziejących się teraz, co różni się od polskiego i angielskiego. Można powiedzieć zarówno:
- Adesso mangio la pizza. (Presente Indicativo – Jem pizzę.)
- Adesso sto mangiando la pizza. (Presente Progressivo – Właśnie jem pizzę, podkreślając trwającą czynność.)
Główna różnica polega na nacisku na trwanie czynności. Jeśli chcemy podkreślić, że coś się dzieje dokładnie w tej chwili, używamy Presente Progressivo.
Jak zapamiętać Presente Progressivo w języku włoskim?
Zrozumienie i zapamiętanie Presente Progressivo może być łatwiejsze, jeśli zaczniesz świadomie stosować go w codziennych sytuacjach. Spróbuj tworzyć zdania opisujące to, co robisz w danym momencie. Możesz także skorzystać z aplikacji Taalhammer, która pozwoli ci trenować ten czas w różnych kontekstach.
Kiedy następnym razem usłyszysz Włocha mówiącego “Sto arrivando!” (Już idę!), zwróć uwagę na użycie Presente Progressivo i spróbuj samodzielnie stosować go w rozmowach. To świetny sposób, by brzmieć bardziej naturalnie i płynnie w języku włoskim!
