Presente Indicativo, czyli czas teraźniejszy w trybie oznajmującym, to jeden z pierwszych czasów, którego uczymy się w języku włoskim. Jest podstawą codziennej komunikacji, ponieważ pozwala wyrażać aktualne działania, stany, fakty oraz nawyki. Choć jego zastosowanie może wydawać się oczywiste, w języku włoskim pełni on także funkcje, które mogą różnić się od tych w języku polskim.
W tym artykule wyjaśnię, kiedy używamy Presente Indicativo, przedstawię jego różnorodne zastosowania oraz zilustruję je praktycznymi przykładami.
Pronto? Andiamo!
1. Jak mówić o tym co dzieje się teraz? (adesso)
Czas Presente Indicativo opisuje czynności wykonywane w danej chwili, w momencie mówienia. Tego typu zdania są naturalne i intuicyjne, szczególnie gdy dodajemy określenia czasu, takie jak adesso (teraz) czy in questo momento (w tym momencie).
| Włoski | Polski |
|---|---|
| Adesso mangio la pizza. | Teraz jem pizzę. |
| In questo momento guardo un film. | W tym momencie oglądam film. |
| Parlo con mia madre al telefono. | Rozmawiam z moją mamą przez telefon. |
| Scrivo un’email importante. | Piszę ważny e-mail. |
| Il mio cane dorme sul divano. | Mój pies śpi na kanapie. |
| Sto in cucina e preparo il pranzo. | Jestem w kuchni i przygotowuję obiad. |
| I bambini giocano nel giardino. | Dzieci bawią się w ogrodzie. |
Co ciekawe, w języku włoskim istnieje osobny czas do wyrażania, tego co się dzieje teraz. Mówię o czasie presente progressivo (takim włoskim odpowiedniku czasu present continuous). Więcej o nim dowiesz się tutaj, natomiast na tę chwilę dobrze abyś wiedział, że w języku włoskim zarówno Presente Indicativo i Presente Progressivo mogą opisywać czynności dziejące się w teraźniejszości, ale różnią się w swoim użyciu.
- Presente Indicativo (Adesso mangio la pizza – Jem teraz pizzę) mówi o czynności w chwili mówienia, ale traktowanej bardziej ogólnie, jako fakt.
- Presente Progressivo (Adesso sto mangiando la pizza – Właśnie jem pizzę) podkreśla, że czynność trwa w tej chwili i jest w pełnym toku.
W skrócie: Presente Indicativo to proste stwierdzenie, że coś dzieje się teraz, podczas gdy Presente Progressivo pokazuje, że akcja jest w trakcie realizacji.
2. Jak opisywać rutyny i regularne działania? (ogni giorno)
Czynności powtarzalne, które wykonujemy regularnie, są wyrażane za pomocą Presente Indicativo. Zazwyczaj towarzyszą im wyrażenia czasowe takie jak ogni giorno (każdego dnia), sempre (zawsze), czy di solito (zazwyczaj).
| Włoski | Polski |
|---|---|
| Ogni mattina bevo il caffè. | Każdego ranka piję kawę. |
| Vado in palestra tre volte alla settimana. | Chodzę na siłownię trzy razy w tygodniu. |
| La domenica cucino per la famiglia. | W niedzielę gotuję dla rodziny. |
| Di solito mi sveglio alle sette. | Zazwyczaj budzę się o siódmej. |
| Mio fratello gioca a calcio ogni sabato. | Mój brat gra w piłkę nożną co sobotę. |
| Studio l’italiano ogni sera. | Uczę się włoskiego każdego wieczoru. |
| Faccio la spesa il venerdì. | Robię zakupy w piątki. |
Dla ułatwienia przygotowałam tabelkę, w której zebrane są najczęściej używane określenia czasu wskazujące na rutynę:
| Włoski | Polski |
|---|---|
| ogni giorno | codziennie |
| ogni mattina | każdego ranka |
| ogni sera | każdego wieczora |
| tutte le settimane | co tydzień |
| una volta alla settimana | raz w tygodniu |
| di solito | zazwyczaj |
| spesso | często |
| raramente | rzadko |
| mai | nigdy |
| sempre | zawsze |
| ogni tanto | od czasu do czasu |
| ogni lunedì/martedì… | w każdy poniedziałek/wtorek… |
3. Jak wyrażać fakty i prawdy uniwersalne? (la verità)
Presente Indicativo jest także używany do opisywania prawd, które zawsze są aktualne, takich jak prawa natury, fakty czy opinie.
| Włoski | Polski |
|---|---|
| L’Italia è un paese bellissimo. | Włochy to piękny kraj. |
| Il sole sorge a est. | Słońce wschodzi na wschodzie. |
| L’acqua bolle a 100 gradi. | Woda wrze w 100 stopniach. |
| I gatti sono animali indipendenti. | Koty to niezależne zwierzęta. |
| Roma è la capitale d’Italia. | Rzym jest stolicą Włoch. |
| Il fuoco è caldo. | Ogień jest gorący. |
| La terra gira intorno al sole. | Ziemia krąży wokół Słońca. |
4. Jak mówić o planach na bliską przyszłość? (domani)
Chociaż Presente Indicativo jest czasem teraźniejszym, może być używany do opisania pewnych i zaplanowanych działań w przyszłości. W takich zdaniach często pojawiają się określenia takie jak domani (jutro), questa sera (dziś wieczorem), la prossima settimana (w przyszłym tygodniu).
| Włoski | Polski |
|---|---|
| Domani vado al cinema. | Jutro idę do kina. |
| Questa sera incontro un amico. | Dziś wieczorem spotykam się z przyjacielem. |
| Partiamo per Roma la prossima settimana. | W przyszłym tygodniu wyjeżdżamy do Rzymu. |
| Lunedì inizio un nuovo lavoro. | W poniedziałek zaczynam nową pracę. |
| Sabato visito i miei nonni. | W sobotę odwiedzam dziadków. |
| Stasera cucino una cena speciale. | Dziś wieczorem przygotowuję specjalną kolację. |
| Fra poco vado a dormire. | Za chwilę idę spać. |
W języku polskim, co do zasady, do mówienia o przyszłości używamy czasu przyszłego, np. “Jutro pójdę do dentysty”, jednak również możemy powiedzieć “Jutro idę do dentysty” (wł. Domani vado dal dentista). To bardzo wygodne, bo pozwala na unikanie złożonych konstrukcji, a także brzmi bardzo naturalnie!
To zastosowanie czasu Presente Indicativo możesz bardzo łatwo przekuć na swoją korzyść i używać go do nauki tego czasu. Możesz codziennie zapisywać takie zdania, tworzyć dziennik w języku włoskim i starać się opisać, co danego dnia będziesz robić. To pozwala utrwalać formy gramatyczne oraz wzbogacać słownictwo. Wszystkie zdania, które do ciebie trafiają, możesz później wgrać do aplikacji Taalhammer. Dzięki temu będziesz uczyć się tylko takiego słownictwa, które naprawdę ci się przyda.
Related Posts
Kiedy używamy czasu teraźniejszego Presente Progressivo w języku włoskim?
Jak odmieniają się czasowniki po włosku w Presente Indicativo?
Jak tworzyć zdrobnienia i zgrubienia rzeczowników we włoskim?
Czy rodzaj i liczba rzeczownika wpływają na formę przymiotnika lub zaimka?
Tryb rozkazujący w języku włoskim – jak skutecznie wydawać polecenia?
