14 marca, 2022

Kiedy używać rodzajników “De” i “Het” w języku niderlandzkim

by Mateusz Wiącek

Gdy zaczniesz się uczyć języka niderlandzkiego, szybko zauważysz, że bez znajomości podstaw używania rodzajników określonych ciężko będzie Ci sformułować prawidłowe zdanie w tym języku.

Niestety, nie ma stałej reguły, która by pomogła nam opanować ten etap nauki w parę minut, za to istnieją pewne wzorce oraz wskazówki, które znacznie nam to ułatwią. Na końcu artykułu zdradzę Ci, w jaki sposób najłatwiej zapamiętać właściwy rodzajnik do słówka.

W języku angielskim sprawa jest znacznie prostsza – jest tylko jeden rodzajnik nieokreślony “the”, którego możemy użyć do każdego słówka, natomiast w języku polskim mamy rodzaje gramatyczne, a rodzajników się nie używa.

W języku niderlandzkim istnieją dwa rodzajniki określone – De i Het. Jest to spowodowane tym, że w niderlandzkim, jak i w wielu innych językach, występuje takie zjawisko jak płeć gramatyczna. Oznacza to, że rzeczowniki mają określoną “płeć”. Nie należy jednak brać tego dosłownie, ponieważ nie ma to nic wspólnego z płcią w naszym rozumowaniu – jest to tylko cecha językowa. Nie powinniśmy tego także kojarzyć z rodzajami gramatycznymi w języku polskim, ponieważ się ze sobą nie pokrywają.

Na przykład:

  • De man (mężczyzna)
  • Het eten (jedzenie)

Jest to ogólne wyjaśnienie rodzajników w niderlandzkim. A teraz parę zasad, które pomogą Ci opanować, kiedy należy użyć de a kiedy het.

Najważniejsze wyrazy z “Het” w języku niderlandzkim

1. Zdrobnienia (singular diminutive nouns), np:

  • het kindje (dzieciątko)
  • het boekje (książeczka)

2. Bezokoliczniki (Infinitiv), np:

  • het spreken (mówienie)
  • het luisteren (słuchanie)

3. Słowa, które mają końcówkę -isme, -sel, -um lub -ment, np:

  • het aktivisme (aktywizm)
  • het raadsel (zagadka)

4. Nazwy gier oraz dziedzin sportu, np:

  • het schaak (szachy)
  • het tennis (tenis)

5. Słowa dwusylabowe rozpoczynające się na be-, ge-, ver-, lub  ont-, np:

  • het geluid (dźwięk)
  • het verslag (raport)

6. Kierunki geograficzne, np:

  • het noorden (północ)
  • het zuiden (południe)
  • het oosten (wschód)
  • het westen (zachód)

7. Nazwy języków obcych, np:

  • het Engels (angielski) 
  • het Nederlands (niderlandzki)

8. Nazwy metali, np:

  • het zilver (srebro)
  • het goud (złoto)

Najważniejsze wyrazy z “De” w języku niderlandzkim

1. W liczbie mnogiej (plural), rodzajnik het zawsze zamienia się w “de”, np:

  • het boek (książka) – de boeken (książki)
  • het raam (okno) – de ramen (okna)

2. Słowa z końcówką -ing, -ij, -er, -aar, -heid lub -ie, np:

  • de opening (otwarcie)
  • de oudheid (starożytność)

3. Nazwy roślin (drzewa, owoce, warzywa), np:

  • de appel (jabłko)
  • de boom (drzewo)

4. Słowa określające osobę, zawód, np:

  • de vriend (przyjaciel)
  • de muzikant (muzyk)

5. Nazwy gór i rzek, np:

  • de IJssel
  • de Vaalserberg

6. Litery oraz cyfry, np:

  • De B 
  • De zes (sześć)

Przypadki szczególne

Są jeszcze słowa, przy których “het” jak i “de” są prawidłową formą np.:

  • de / het deksel (pokrywka)
  • de / het matras (materac)

Jak najlepiej nauczyć się używać “De” i “Het”

Może wydaje się to teraz trudne, aby wszystkie te zasady zapamiętać i zacząć praktykować, jednak z czasem stanie się to naturalne i podświadomie będziemy dopasowywać prawidłowy rodzajnik do słowa.

Dobrym sposobem na utrwalenie tego jest nauka rodzajnika wraz ze słówkiem. Dla przykładu użyjmy rzeczownik bloem – nie uczmy się samego słówka, tylko próbujmy sobie utrwalić, że kwiatek to jest de bloem.

W aplikacji Taalhammer w gotowych kolekcjach do nauki, masz podane rzeczowniki wraz z prawidłowym rodzajnikiem, przez co nie musisz na własną rękę szukać, jaki rodzajnik ma dane słówko. Są również podane pełne zdania, abyś mógł zobaczyć, jak używać ich w praktyce.

Uczenie się pełnych zdań pozwoli Ci wyrobić odruchy prawidłowego mówienia, przez co nie będziesz się już zastanawiać w praktyce, czy do danego słówka będzie het czy może de. Przez taką formę nauki utrwalisz sobie brzmienie całego zdania i nie będziesz miał już wątpliwości co do rodzajników w języku niderlandzkim.

Jeżeli interesuje Cię gramatyka niderlandzka, przeczytaj nasz artykuł o najtrudniejszych aspektach gramatyki niderlandzkiej i przekonaj się że nie jest ona wcale taka trudna.

Dodaj komentarz