Jakie są najpopularniejsze rodzaje makaronu?

Makaron to nie tylko symbol włoskiej kuchni, ale również nieodłączna część życia codziennego w Italii. Włosi mają na swoim koncie setki rodzajów makaronów, a każdy z nich ma swoje miejsce w kuchni. Od starożytnego Rzymu, przez wpływy chińskie, aż po dzisiejsze kulinarne eksperymenty – makaron łączy pokolenia i smaki. W tym artykule opiszę najbardziej popularne rodzaje makaronu, ich zastosowanie oraz ciekawostki o tej pysznej tradycji.

Spis treści

Jakie typy makaronu możemy wyróżnić?
Podsumowanie

Jakie typy makaronu możemy wyróżnić?

Makaron włoski jest niezwykle różnorodny i można go klasyfikować według kilku kryteriów: kształtu, zastosowania, a także powierzchni. Każdy z tych rodzajów ma swoje charakterystyczne cechy, które pasują do różnych rodzajów sosów i dań.

Rodzaj Makaronu	Charakterystyka	Przykłady Dań
Makaron Długi	Długie nitki lub wstążki, klasyka włoskiej kuchni, idealne do prostych sosów lub z owocami morza.	Spaghetti alla Carbonara, Linguine alle Vongole
Makaron Krótki	Krótkie rurki, spirale lub kawałki, które doskonale przyjmują sosy.	Penne all’Arrabbiata, Rigatoni al Forno
Makaron Nadziewany	Małe pierożki lub rurki wypełnione farszem, na ogół podawane w sosach masłowych lub zapiekane.	Ravioli al Burro e Salvia, Tortellini in Brodo
Makaron do Zup	Małe kawałki makaronu, idealne do zup lub bulionów.	Minestrone, Zuppa di Fagioli
Makaron do Zapiekania	Grubsze rurki i płaty, które doskonale nadają się do zapiekanek i warstwowych dań.	Lasagne alla Bolognese, Cannelloni Ricotta e Spinaci

Zamawiając makaron w restauracji uważaj penne. Pamiętaj, że wymawiając to słowo powinieneś zaakcentować podwójne “n”. Więcej o włoskiej wymowie przeczytasz tutaj.

Makaron długi (pasta lunga)

Długie makarony to klasyka włoskich stołów. Dzięki swojej prostocie doskonale komponują się z delikatnymi sosami i świeżymi składnikami. Spaghetti to najczęściej wybierany rodzaj w tej kategorii, ale są również inne, mniej znane rodzaje, jak linguine czy tagliatelle.

Makaron	Charakterystyka	Przykłady Dań
Spaghetti	Włoskie nitki o długości do 30 cm	Spaghetti alla puttanesca
Fettuccine	Szersze, płaskie wstążki, które są perfekcyjne do kremowych sosów	Fettuccine Alfredo
Tagliatelle	Szersze niż fettuccine, idealne do mięsnych sosów ragù.	Tagliatelle alla boscaiola
Pappardelle	Szerokie, płaskie wstążki makaronu, zazwyczaj około 2-3 cm szerokości.	Pappardelle al Ragù di Cinghiale (z ragù z dzika), Pappardelle ai Funghi Porcini (z borowikami)
Taglioni	Cienkie, długie wstążki, podobne do tagliatelle, ale węższe. Mają delikatną strukturę i doskonale łączą się z prostymi sosami.	Taglioni al Limone, Taglioni al tartufo (z sosem truflowym)
Linguine	Cienkie, płaskie nitki makaronu, nieco szersze niż spaghetti, ale cieńsze od fettuccine. Jest to makaron popularny szczególnie w regionie Ligurii.	Linguine alle Vongole (z małżami), Linguine al Pesto (z pesto Genovese)

Makaron krótki (pasta corta)

Krótkie makarony, takie jak penne czy rigatoni, są najczęściej stosowane do gęstszych sosów, zapiekanek i sałatek. Dzięki swojej powierzchni, np. karbowanej, świetnie “trzymają” sos.

Makaron	Charakterystyka	Przykłady Dań
Penne rigate	Krótkie rurki z karbowaną powierzchnią, świetnie zatrzymujące sos.	Penne all’Arrabbiata, Penne all’amatriciata
Rigatoni	Duże rurki z głębokimi rowkami, doskonałe do zapiekanek.	Rigatoni alla Norma
Fusilli	Spiralne, które doskonale pasują do sałatek makaronowych.	Fusilli con Tonno (z tuńczykiem), Fusilli con Sugo di Manzo (z wołowiną)
Casarecce	Krótkie rurki o lekko skręconym kształcie, tradycyjnie pochodzące z Sycylii.	Casarecce con Salsiccia (z kiełbasą), Casarecce al Pomodoro (z sosem pomidorowym)
Farfalle	Makaron w kształcie kokardek, popularny w sałatkach makaronowych i z sosami na bazie pomidorów	Farfalle Primavera (z warzywami i mięsem podawana na ciepło lub zimno), Farfalle con Salmone (z łososiem)
Rotelle	Makaron w kształcie małych kółek, przypominający koła wozu.	Rotelle con Salsiccia (z kiełbasą)
Radiatori	Makaron w kształcie grzebieni, lub kaloryferów (jak sama nazwa wskazuje)	Radiatori con Funghi (z grzybami)
Sagnette	Krótkie rurki o delikatnych zakrzywionych krawędziach.	Sagnette con Ragù di Carne
Paccheri	Duże, grube rurki.	Paccheri alla Norma (z bakłażanem)
Calamarata	Makaron w kształcie dużych pierścieni, przypominających krążki kalmarów. Doskonałe do dań z owocami morza.	Calamarata con Gamberi (z krewetkami), Calamarata al Nero di Seppia (z atramentem kałamarnicy)

Ciekawostka: We Włoszech uważa się, że różne regiony mają swoje ulubione kształty makaronów. Na przykład, w Neapolu najczęściej spotkasz ziti, podczas gdy w Rzymie króluje fettuccine.

Makaron nadziewany (pasta ripiena)

Makaron nadziewany to prawdziwa uczta dla podniebienia! Wypełniony serami, mięsem lub warzywami, nadziewany makaron najlepiej smakuje w towarzystwie lekkiego masła i świeżych ziół.

Makaron	Charakterystyka	Przykłady Dań
Ravioli	Małe kwadraty z nadzieniem, idealne do sosów maślanych.	Ravioli al Burro e Salvia (z masłem i szałwią), Ravioli con Ricotta e Spinaci (z ricottą i szpinakiem)
Tortellini	Małe pierożki w kształcie pierścienia, często podawane w bulionie.	Tortellini in Brodo (w bulionie), Tortellini panna e prosciutto (z szynką i śmietaną)
Cannelloni	Duże rurki, które nadziewa się różnorodnym farszem.	Cannelloni Ricotta e Spinaci (z ricottą i szpinakiem)
Lumaconi	Duże, muszelkowate kawałki makaronu, które doskonale nadają się do nadziewania.	Lumaconi Ripieni di Ricotta (nadziewane ricottą)

Ciekawostka: Tortellini mają swoją legendę, która mówi, że kształt pierożków nawiązuje do kształtu… pępka Wenus!

Makaron do zup

Małe kawałki makaronu są często wykorzystywane w zupach, gdzie łatwo wchłaniają aromaty bulionu i są idealnym uzupełnieniem warzyw.

Makaron	Charakterystyka	Przykłady Dań
Ditalini	Krótkie rurki, doskonałe do zup warzywnych.	Minestrone, Zuppa di Fagioli (zupa z fasoli)
Orzo	Makaron w kształcie ziarenek ryżu, popularny w zupach.	Zuppa di Orzo, Zuppa di Pomodoro
Lumachine	Małe rurki o gładkiej powierzchni. Są często używane do zup.	Minestra di lumachine (zupa warzywna)

Makaron do zapiekania (pasta al forno)

Zapiekanie makaronu w piekarniku pozwala uzyskać chrupiącą warstwę na wierzchu i podkręca smak sosów. To doskonały wybór na sycące dania.

Makaron	Charakterystyka	Przykłady Dań
Lasagne	Płaskie płaty makaronu, które układa się warstwowo z mięsem, warzywami i serem.	Lasagne alla Bolognese, Lasagne al Pesto
Ziti	Długie rurki, łamane przed gotowaniem.	Ziti al Forno (zapiekanka), Ziti con Pomodoro
Chifferi	Krótkie, szerokie rurki, które doskonale zatrzymują sos w swoich zagłębieniach. Idealne do zapiekanek.	Chifferi al Forno (zapiekanka makaronowa)

Ciekawostka: niewiele osób wie, że lasagne to rzeczownik w liczbie mnogiej. La lasagna to jeden pojedynczy płat makaronu, którego używamy do przekładania mięsa – całe danie to le lasagne. Słyszymy więc “Zjadłam wczoraj tę lazanię”, podczas gdy poprawna forma to “te lasagne”. Więcej na ten temat przeczytasz tutaj. Tworzenie liczby mnogiej w języku włoskim nie jest skomplikowane, ale istnieje kilka zasad, które warto znać, żeby nie popełnić błędu. Kiedy przeczytasz artykuł o tworzeniu liczby mnogiej po włosku będziesz wiedzieć dlaczego le lasagne to liczba mnoga od słowa la lasagna.

Podsumowanie

Makaron to nie tylko danie – to prawdziwa włoska tradycja, która ma niezliczoną liczbę wariantów. Każdy kształt, od spaghetti po ravioli, jest wyjątkowy i przeznaczony do różnych rodzajów dań. Biorąc pod uwagę różnorodność, eksperymentowanie z makaronem i sosami jest kluczem do odkrywania nowych smaków. Więc następnym razem, gdy sięgniesz po talerz makaronu, pamiętaj, że za każdą formą kryje się historia i wyjątkowy sposób podania!