W języku włoskim rodzaj gramatyczny rzeczowników to jeden z podstawowych elementów, który wpływa na poprawność całej wypowiedzi. Większość rzeczowników można łatwo przypisać do rodzaju męskiego lub żeńskiego na podstawie ich końcówek, ale warto wiedzieć, że istnieją także grupy wyrazów, które niemal zawsze mają określony rodzaj.
W tym artykule przyjrzymy się takim grupom rzeczowników i omówimy, które z nich zazwyczaj są rodzaju męskiego, a które żeńskiego. Dzięki temu zrozumiesz, dlaczego drzewa są rodzaju męskiego, a owoce żeńskiego, oraz poznasz praktyczne przykłady, które ułatwią Ci naukę. Ta wiedza pomoże Ci nie tylko lepiej opanować język włoski, ale też poczuć się pewniej w codziennej komunikacji.
Gotowy na uporządkowanie tej wiedzy? Cominciamo!
Dla przypomnienia, spójrz na tabelkę z końcówkami typowymi dla danego rodzaju.
Końcówka | Przykład | Zdanie | Tłumaczenie |
---|---|---|---|
-a (rodzaj żeński) | la scuola | La scuola è grande. | Szkoła jest duża. |
-o (rodzaj męski) | il libro | Il libro è nuovo. | Książka jest nowa. |
-e (rodzaj męski) | il fiore | Il fiore è bello. | Kwiat jest piękny. |
-e (rodzaj żeński) | la lezione | La lezione è chiara. | Lekcja jest jasna. |
Kluczem do skutecznej nauki jest kojarzenie faktów. Zamiast uczyć się suchych reguł, łącz jedno z drugim i wyciągaj z jednej zasady gramatycznej pięć różnych korzyści. Właśnie ze względu na to przygotowałam kilka grup rzeczowników, które zazwyczaj będą w rodzaju żeńskim lub męskim.
Jakie grupy rzeczowników są rodzaju żeńskiego?
Owoce
Owoce zazwyczaj kończą się na literę -a, wobec czego są rodzaju żeńskiego. Spójrz na przykłady owoców po włosku.
Włoski | Polski |
---|---|
la mela | jabłko |
la pera | gruszka |
l’arancia | pomarańcza |
la fragola | truskawka |
la ciliegia | wiśnia/czereśnia |
l’uva | winogrono |
la pesca | brzoskwinia |
l’albicocca | morela |
la prugna | śliwka |
la mora | jeżyna |
la banana | banan |
la noce | orzech włoski |
la nocciola | orzech laskowy |
la castagna | kasztan |
la melagrana | granat |
la papaya | papaja |
la guava | gujawa |
la maracuja | marakuja |
la mora di gelso | morwa |
Kwiaty
Podobnie jak owoce, kwiaty również zazwyczaj są rodzaju żeńskiego.
Włoski | Polski |
---|---|
la rosa | róża |
la margherita | stokrotka |
la violetta | fiołek |
la camelia | kamelia |
la begonia | begonia |
la gerbera | gerbera |
la primula | pierwiosnek |
la dalia | dalia |
la magnolia | magnolia |
la petunia | petunia |
la glicine | glicynia |
la peonia | piwonia |
la lavanda | lawenda |
la gardenia | gardenia |
la narcisa | narcyz |
la orchidea | orchidea |
la azalea | azalia |
la verbena | werbena |
la zinnia | cynia |
Kontynenty, kraje, miasta i wyspy
Większość nazw geograficznych takich jak nazwy państw czy miast są rodzaju żeńskiego.
Włoski | Polski |
---|---|
l’Europa | Europa |
l’Asia | Azja |
l’Africa | Afryka |
l’America | Ameryka |
l’Australia | Australia |
l’Oceania | Oceania |
l’Italia | Włochy |
la Francia | Francja |
la Germania | Niemcy |
la Spagna | Hiszpania |
l’Ungheria | Węgry |
la Cina | Chiny |
l’India | Indie |
la Russia | Rosja |
l’Argentina | Argentyna |
La Parigi | Paryż |
La Roma | Rzym |
La Berlino | Berlin |
La Londra | Londyn |
La Madrid | Madryt |
La Mosca | Moskwa |
La Varsavia | Warszawa |
La Atene | Ateny |
La Budapest | Budapeszt |
La Vienna | Wiedeń |
la Sicilia | Sycylia |
la Sardegna | Sardynia |
la Corsica | Korsyka |
l’Islanda | Islandia |
la Giamaica | Jamajka |
la Tasmania | Tasmania |
la Creta | Kreta |
Dyscypliny i dziedziny nauki
Podobnie, większość nazw dziedzin nauki kończy się na -a i jest rodzaju żeńskiego.
Włoski | Polski |
---|---|
la matematica | matematyka |
la biologia | biologia |
la filosofia | filozofia |
la chimica | chemia |
la geografia | geografia |
la storia | historia |
la sociologia | socjologia |
la psicologia | psychologia |
la linguistica | językoznawstwo |
la medicina | medycyna |
la fisica | fizyka |
la statistica | statystyka |
la pedagogia | pedagogika |
la letteratura | literatura |
la matematica applicata | matematyka stosowana |
la astronomia | astronomia |
Jakie grupy rzeczowników są rodzaju męskiego?
Nazwy drzew
W przeciwieństwie do nazw owoców, drzewa są zazwyczaj rodzaju męskiego.
Włoski | Polski |
---|---|
il albero | drzewo |
il pino | sosna |
il faggio | buk |
il rovere | dąb |
il castagno | kasztan |
il cipresso | cyprys |
il noce | orzech |
il frassino | jesion |
il salice | wierzba |
il larice | modrzew |
il pioppo | topola |
il melo | jabłoń |
il pero | grusza |
il limone | drzewo cytrynowe |
il fico | drzewo figowe |
Nazwy szczepów win
Kolejną dość ciekawą grupą rzeczowników rodzaju męskiego są nazwy szczepów win.
Włoski | Polski |
---|---|
il vino | wino |
il Chianti | Chianti |
il Barolo | Barolo |
il Brunello di Montalcino | Brunello di Montalcino |
il Prosecco | Prosecco |
il Montepulciano | Montepulciano |
il Cabernet Sauvignon | Cabernet Sauvignon |
il Merlot | Merlot |
il Pinot Noir | Pinot Noir |
il Sangiovese | Sangiovese |
il Nebbiolo | Nebbiolo |
il Zinfandel | Zinfandel |
il Lambrusco | Lambrusco |
il Dolcetto | Dolcetto |
il Riesling | Riesling |
Nazwy miesięcy, dni tygodnia i pór dnia
Kolejną grupą rodzaju męskiego są różne rzeczowniki związane z określaniem czasu, między innymi nazwy miesięcy, dni tygodnia i pór dnia.
Włoski | Polski |
---|---|
il gennaio | styczeń |
il febbraio | luty |
il marzo | marzec |
il aprile | kwiecień |
il maggio | maj |
il giugno | czerwiec |
il luglio | lipiec |
il agosto | sierpień |
il settembre | wrzesień |
il ottobre | październik |
il novembre | listopad |
il dicembre | grudzień |
il lunedì | poniedziałek |
il martedì | wtorek |
il mercoledì | środa |
il giovedì | czwartek |
il venerdì | piątek |
il sabato | sobota |
la domenica | niedziela |
il mattino | poranek |
il pomeriggio | popołudnie |
la sera | wieczór |
la notte | noc |
*Zwróć uwagę na kilka wyjątków: la domenica (niedziela), la sera (wieczór) i la notte (noc).
Nazwy mórz, rzek, jezior i gór
Podobnie jak nazwy kontynentów, państw, miast i wysp stanowiły grupę rzeczowników rodzaju żeńskiego, tak nazwy mórz, jezior, rzek i gór (czyli kolejna grupa związana z geografią) w większości są rodzaju męskiego.
Włoski | Polski |
---|---|
il mare | morze |
il Mediterraneo | Morze Śródziemne |
il Baltico | Morze Bałtyckie |
il Nero | Morze Czarne |
il Rosso | Morze Czerwone |
il Adriatico | Morze Adriatyckie |
il fiume | rzeka |
il Po | Po |
il Tevere | Tyber |
il Nilo | Nil |
il Mississippi | Missisipi |
il Danubio | Dunaj |
il Gange | Ganges |
il monte | góra |
il Gran Sasso | Gran Sasso |
il Cervino | Matterhorn |
il Monte Bianco | Mont Blanc |
il Vesuvio | Wezuwiusz |
il Kilimangiaro | Kilimandżaro |
il lago | jezioro |
il Lago di Como | Jezioro Como |
il Lago di Garda | Jezioro Garda |
il Lago Maggiore | Jezioro Maggiore |
la Laguna di Venezia | Laguna Wenecka |
Z pewnością istnieją jeszcze inne grupy rzeczowników o określonym rodzaju, jednak te są najliczniejsze i najważniejsze. Pamiętaj, że jest to sugestia, a nie pewna informacja, dlatego jeśli masz wątpliwość, to zawsze sprawdź rodzaj rzeczownika. Język włoski lubi również wyjątki.
Nie przejmuj się też za bardzo tym, czy poprawnie odgadniesz rodzaj rzeczownika. Najważniejsza jest komunikacja, a użycie złej końcówki wcale nie skazuje twojej rozmowy na niepowodzenie. Najgorsze co może się stać, to to, że popełnisz błąd, a na błędach można się uczyć.