Kilka lat temu podczas pobytu we Włoszech miałam okazję uczestniczyć w La Festa della Vendemmia – święcie winobrania, które zazwyczaj odbywa się we wrześniu lub październiku, w zależności od regionu. Podczas tego święta lokalni rolnicy i mieszkańcy wspólnie celebrują zakończenie zbiorów winogron. Zastanawiając się nad włoskimi nazwami miesięcy i pór roku, zaczęłam odkrywać, jak mocno są one powiązane z włoskimi tradycjami, świętami i klimatem tego kraju.
W tym artykule znajdziesz wskazówki, jak nauczyć się nazw miesięcy i pór roku po włosku, przykłady zdań, a także ciekawostki związane z ich używaniem w codziennym życiu. Przekonasz się, że nauka języka włoskiego to nie tylko gramatyka, ale także odkrywanie kultury i tradycji.
Jakie są pory roku po włosku (gli stagioni)?
Oto nazwy czterech pór roku po włosku. W odróżnieniu od innych języków, w języku włoskim piszemy je małą literą.
| Włoski | Polski |
|---|---|
| primavera | wiosna |
| estate | lato |
| autunno | jesień |
| inverno | zima |
Dzięki umiarkowanemu klimatowi w wielu częściach Włoch każda pora roku ma swoje charakterystyczne cechy i uroki. Przykładowo:
- Jesień (autunno) to czas zbiorów oliwek i winogron, a także festiwali związanych z winem i jedzeniem.
- Wiosna (primavera) to okres, w którym odbywają się liczne procesje religijne, takie jak Wielkanoc (Pasqua).
Jakie brzmią nazwy miesięcy po włosku (i mesi)?
Włoskie nazwy miesięcy brzmią melodyjnie i są bardzo podobne do ich łacińskich odpowiedników. Oto pełna lista miesięcy:
| Włoski | Polski |
|---|---|
| gennaio | Styczeń |
| febbraio | Luty |
| marzo | Marzec |
| aprile | Kwiecień |
| maggio | Maj |
| giugno | Czerwiec |
| luglio | Lipiec |
| agosto | Sierpień |
| settembre | Wrzesień |
| ottobre | Październik |
| novembre | Listopad |
| dicembre | Grudzień |
Pro tip: Użyj rymowanek lub piosenek, aby szybko zapamiętać kolejność miesięcy. Popularna metoda we Włoszech to śpiewanie ich na melodię dziecięcych piosenek. Nauka języka za pomocą piosenek to metoda często stosowana w nauczaniu dzieci, ale jest tak wybitnie skuteczna, że każdy powinien ją stosować. W nauce miesięcy może pomóc ci taka piosenka:
CANZONE-I MESI DELL’ANNO-di R. Giorgi-E. Storchi- speciale anno-con testo in descrizione-attività-
Ciekawostka: podobnie jak w innych językach, Włosi mają również wyrażenia opisujące konkretne okresy roku. Na przykład ottobrata romana to określenie na ciepłe, słoneczne dni w październiku, które często zdarzają się w Rzymie.
Skrócone nazwy miesięcy
Podobnie jak w innych językach, włoskie nazwy miesięcy można zapisywać w formie skróconej. Skróty zazwyczaj zawierają trzy pierwsze litery miesiąca i kropkę, np.:
- gennaio – gen.
- febbraio – feb.
- settembre – set.
Nazwy w takiej formie możesz znaleźć chociażby w kalendarzu.
W myśl tego, że najlepiej uczyć się całymi zdaniami, stworzyłam listę zdań, w których pojawiają się nazwy miesięcy i pór roku. Spójrz na przykłady takich zdań:
| Włoski | Polski |
|---|---|
| Gennaio è il mese più freddo dell’anno. | Styczeń to najzimniejszy miesiąc w roku. |
| A febbraio si festeggia il Carnevale. | W lutym obchodzi się karnawał. |
| A marzo la primavera inizia a fiorire. | W marcu wiosna zaczyna kwitnąć. |
| Aprile è famoso per i suoi acquazzoni. | Kwiecień słynie z przelotnych deszczy. |
| A maggio si celebrano molte feste. | W maju obchodzi się wiele świąt. |
| Giugno segna l’inizio dell’estate. | Czerwiec oznacza początek lata. |
| Luglio è il mese più caldo. | Lipiec jest najcieplejszym miesiącem. |
| Ad agosto molti italiani sono in vacanza. | W sierpniu wielu Włochów ma wakacje. |
| Settembre è il mese della vendemmia. | Wrzesień to miesiąc winobrania. |
| Ottobre è famoso per i colori dell’autunno. | Październik słynie z barw jesieni. |
| Novembre porta giornate più corte. | Listopad przynosi krótsze dni. |
| Dicembre è un mese pieno di feste. | Grudzień to miesiąc pełen świąt. |
Jakich przyimków używać z nazwami miesięcy i pór roku?
W języku włoskim, aby powiedzieć, że coś dzieje się w danym miesiącu lub porze roku, używa się przyimków a (z porami roku), in (z miesiącami) lub wyrażeń takich jak nel mese di (w miesiącu). Zobacz przykłady:
| Włoski | Polski |
|---|---|
| In estate vado al mare. | Latem jadę nad morze. |
| I bambini tornano a scuola in autunno. | Dzieci wracają do szkoły na jesieni. |
| A gennaio fa molto freddo. | W styczniu jest bardzo zimno |
| Sono nata a giugno. | Urodziłam się w czerwcu. |
| Nel mese di maggio ci sono molti matrimoni. | W maju odbywa się wiele ślubów. |
Kiedy mówimy o dokładnych datach, używamy liczebnika porządkowego il primo (pierwszy) do pierwszego dnia miesiąca, oraz liczebników głównych od 2 dnia w górę. Zawsze przed liczebnikiem postaw rodzajnik określony.
| Włoski | Polski |
|---|---|
| Il primo maggio è una festa nazionale. | Pierwszy maja to święto narodowe. |
| Ci vediamo il 15 agosto. | Spotkamy się 15 sierpnia. |
| Domani è il 27 giugno. | Jutro jest 27 czerwca. |
Ciekawostki o włoskich miesiącach i porach roku
- Ferragosto – 15 sierpnia to jedno z najważniejszych świąt we Włoszech, podczas którego wielu Włochów wyjeżdża na wakacje.
- La vendemmia – Winobranie to tradycja związana z wrześniem i październikiem, szczególnie w Toskanii i Piemoncie.
- La primavera italiana – Wiosna we Włoszech to okres licznych festiwali kwiatowych, takich jak Festa della Fioritura w Umbrii.
- La stagione delle arance – Zima we Włoszech to sezon pomarańczy, szczególnie na Sycylii, gdzie uprawiane są znane na całym świecie czerwone pomarańcze krwiste. Zimą odbywają się także festiwale cytrusowe, takie jak “Carnevale di Ivrea”, podczas którego rozgrywa się słynna “bitwa na pomarańcze”.
Włoski kalendarz – il calendario italiano
| Data | Święto | Opis |
|---|---|---|
| il 1 gennaio | Capodanno | Nowy Rok |
| il 6 gennaio | Epifania – Święto Trzech Króli | Dzień, w którym “La Befana” przynosi prezenty dzieciom. |
| il 14 febbraio | San Valentino | Walentynki |
| Pasqua | Wielkanoc | |
| il 25 aprile | Festa della Liberazione | Święto wyzwolenia Włoch spod faszyzmu w 1945 roku. |
| il 1 maggio | Festa dei Lavoratori | Międzynarodowe Święto Pracy. |
| il 2 giugno | Festa della Repubblica | Rocznica ustanowienia Republiki Włoskiej w 1946 roku. |
| il 15 agosto | Ferragosto | Tradycyjne święto letnie, związane z wypoczynkiem i podróżami. |
| il 1 novembre | Tutti i Santi – Wszystkich Świętych | Dzień poświęcony pamięci świętych. |
| il 8 dicembre | Immacolata Concezione | Święto Niepokalanego Poczęcia Maryi. |
| il 25 dicembre | Natale – Boże Narodzenie | Jedno z najważniejszych świąt, obchodzone z rodziną i kolacją wigilijną. |
| il 26 dicembre | Santo Stefano | Dzień wolny, często spędzany z rodziną i przyjaciółmi. |
Podsumowanie
Włoskie nazwy miesięcy i pór roku są kluczowym elementem nauki języka. Pamiętaj, aby często je powtarzać i używać w zdaniach. Dzięki temu szybko wejdą ci w nawyk. Nauka języka to nie tylko słówka, ale także odkrywanie kultury, która stoi za każdym z nich. Powodzenia!
