26 kwietnia, 2024

Der, die czy das? – sprawdzony sposób na naukę rodzajników w języku niemieckim

by Maja Latawiec

Tutaj podzielę się z tobą moim sposobem na “zgadywanie” jakiego rodzajnika powinieneś użyć w języku niemieckim z danym rzeczownikiem, tzn. der, die czy das? Polega on więc na tym, że rodzajnik możemy określić patrząc na końcówkę rzeczownika. Wystarczy, że zapamiętasz które końcówki łączą się z danym rodzajnikiem, a następnie na podstawie skojarzeń będziesz w stanie określić jakiego rodzaju jest nowo poznany rzeczownik.

Wszystkie rzeczowniki, które kończą się na –ung są rodzaju żeńskiego. Dzięki temu wiem, że np. słowo Überraschung (niespodzianka) będzie miało rodzajnik die. Analogicznie, wszystkie inne rzeczowniki z tą samą końcówką, będą miały ten sam rodzajnik: die Unterhaltung (rozmowa), die Meinung (zdanie, opinia) itd.

Można więc wyciągnąć wniosek, że wystarczy żebyś nauczył się po jednym przykładowym słowie do każdej końcówki i zapamiętał z jakim łączy się rodzajnikiem, a będziesz w stanie określić rodzajnik nieskończonej ilości słów na podstawie skojarzeń! Pamiętaj jednak o tym, że podczas prowadzenia konwersacji nie będziesz mieć czasu na długie zastanawianie się nad rodzajnikami. Do rozwinięcia intuicji będziesz potrzebować trochę czasu. Dlatego najlepszym sposobem jest “wkucie” na pamięć dużej ilości takich słów, samych jak i w zdaniach, żeby jak najbardziej zautomatyzować te schematy w głowie. Dopiero wtedy metoda ta zacznie działać.

To jeszcze nie wszystko. Istnieje jeszcze jeden sposób aby nauczyć się rodzajników. W niektórych przypadkach możemy podzielić rzeczowniki na grupy tematyczne, np. rzeczowniki związane z czasem są zazwyczaj rzeczownikami męskimi (pory dnia, dni tygodnia, miesiące i pory roku). Za chwilę dowiesz się więcej na ten temat.

Ostatnia wskazówka, o której powinieneś pamiętać podczas nauki rodzajników dotyczy rzeczowników złożonych. Rzeczowniki złożone mogą wydawać nam się trudne, przez to, że potrafią być naprawdę długie. Mimo tego, określenie ich rodzajnika jest bardzo proste. Rodzajnik rzeczownika złożonego jest zawsze taki sam, jak ostatniego rzeczownika składowego. Weźmy jako przykład die Hausaufgabe (zadanie domowe). Jest on połączeniem dwóch słów: das Haus (dom) i die Aufgabe (zadanie). Ostatnim rzeczownikiem jest die Aufgabe, dlatego słowo Hausaufgabe będzie miało również rodzajnik die. Zachęcam cię do przeczytania mojego artykułu o sposobach na naukę języka niemieckiego!

Rodzaj męski

Wbrew pozorom nie jest bardzo trudne rozpoznać rzeczowniki rodzaju męskiego w języku niemieckim. Przyjmują one bardzo charakterystyczne końcówki (np. -ig, -ing, -ent) albo opisują zjawiska czasowe takie jak np. pory dnia czy pory roku, albo nazwy geograficzne jak np. szczyty górskie czy jeziora.

Rodzaj żeński

Podobnie jak w przypadku rzeczowników męskich, także rzeczowniki rodzaju żeńskiego (czyli rodzajnik “die”) można rozpoznać po końcówkach i typach. Przyjmują one bardzo charakterystyczne końcówki (np. -heit, -keit, -ung) lub opisują naturę np. drzewa, owoce, rzeki i kwiaty oraz inne.

Rodzaj nijaki

Rzeczowniki rodzaju nijakiego, czyli z rodzajnikiem ‘das’, także podlegają pewnym regułom. Przyjmują one często charakterystyczne końcówki (np. -chen, -lein, -ment) oraz zawsze stosuje się je, gdy używa się przymiotników lub czasowników jako rzeczowników (np. das Arbeiten, das Lernen)

Ciekawostka o rodzajnikach

W języku niemieckim występuje parę słów, które zmieniają swoje znaczenie w zależności od rodzajnika. Jest ich jednak niewiele. Oto kilka przykładów:

NiemieckiPolskiNiemieckiPolski
der Seejeziorodie Seemorze
das Steuerkierownica, sterdie Steuerpodatek
der Schildtarcza, osłonadas Schildznak
der Leiterkierownik, dyrektor, liderdie Leiterdrabina

Jeżeli interesuje Cię użycie rodzajników ogólnie, przeczytaj nasz artykuł ’Rodzajniki niemieckie: określone, nieokreślone i zerowe’.

Dodaj komentarz