30 października, 2023

Czasy przeszłe – tabele, konstrukcja i zastosowanie. Zestawienie czasów angielskich przeszłych w pigułce

by Anna Kaczmarczyk
Czasy przeszłe – tabele, konstrukcja i zastosowanie. Zestawienie czasów angielskich przeszłych w pigułce

Czasy przeszłe w języku angielskim bardzo długo stanowiły dla mnie problem. To nic dziwnego, w końcu w języku polskim nie istnieje aż taki wybór, jeśli chodzi o wyrażanie przeszłości. Gramatyka angielska znowu płata nam figle. Kiedy podzieliłam się tym z moim nauczycielem angielskiego, doradził mi, żebym zaczęła pisać pamiętnik po angielsku. Łatwizna! I tak prowadziłam pamiętnik, nie musiałam się więc do tego zmuszać. Dopiero wtedy zauważyłam potrzebę używania wszystkich angielskich czasów przeszłych, żeby dokładniej wyrazić i przekazać moje myśli.

Nauka czasów przeszłych w języku angielskim może dla wielu osób stanowić wyzwanie. Głównie dlatego, że w angielskiej gramatyce możemy wyróżnić aż cztery czasy przeszłe, a mianowicie czas past simple, past continuous, past perfect simple i past perfect continuous. Tłumacząc je, często musimy posługiwać się innymi konceptami, bo nie ma ich dokładnego odpowiednika w języku polskim. Już na samym początku warto podkreślić, że nie ma jednej poprawnej odpowiedzi, jakiego czasu powinieneś użyć. Wszystko zależy od Ciebie i od tego, co tak naprawdę chcesz przekazać. Większość osób w Taalhammerze to poligloci. Nauczenie się jednego języka to trudność, a co dopiero kilku. Właśnie dlatego opracowaliśmy zestaw porad i sekretów poliglotów. Zerknij do tego artykułu, żeby dowiedzieć się, jak uczyć się języka. 

Czasy przeszłe w języku angielskim

Czasy przeszłe w języku angielskim

W języku angielskim wyróżniamy cztery czasy przeszłe: past simple, past continuous, past perfect simple i past perfect continuous. Jak widzisz dwa z nich to czasy proste, a dwa ciągłe. Każdego z nich użyjesz w zupełnie innej sytuacji i, jak później się przekonasz, każdy z nich jest istotny, co nie oznacza, że niezbędny. Warto na samym początku zauważyć, że czasy past perfect i past perfect continuous co do zasady są czasami zaprzeszłymi, jednak w bardziej ogólnym zestawieniu, najlepiej pasują do kategorii czasów przeszłych. Spójrz na zestawienie najważniejszych informacji na temat każdego z czasów przeszłych w języku angielskim.

Past simple

Budowa

osoba + czasownik w II formie
I spoke.

Czasowniki w tym czasie są regularne i nieregularne. Czasowniki regularne stworzysz poprzez dodanie końcówki -ed. Czasowniki nieregularne wymagają trochę więcej trudu i nauki. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na ten temat, zajrzyj do tego artykułu. Trzecia forma czasownika pojawi się tylko w zdaniach twierdzących.

Kiedy chcesz zadać pytanie, użyj czasownika posiłkowego did, a tworząc zdanie przeczące didn’t (formę tę tworzysz przy użyciu przeczenia not). W zdaniach twierdzących nie używaj operatora.

Wybierz ten czas, kiedy chcesz powiedzieć o:

  • sytuacjach, które miały miejsce w określonym momencie w przeszłości
  • sytuacjach zakończonych w przeszłości
  • nawykach i innych powtarzalnych czynnościach z przeszłości.

W jaki sposób wyrazić go w języku polskim?

Kluczowe tutaj jest rozróżnienie między czynnościami dokonanymi i niedokonanymi. Czasu past simple używamy, żeby mówić o czynnościach dokonanych, czyli takich, które zakończyły się w przeszłości. W języku polskim koncept ten oddaje aspekt dokonany czasownika. I packed my suitcase przetłumaczysz więc jako “Spakowałam moją walizkę”, a nie “Pakowałam moją walizkę”. Z tego zdania wynika, że moja walizka jest już spakowana. Pamiętaj, że zawsze z pomocą idą ci typowe wyrażenia. W tym czasie często używa się słów takich jak ago (temu) i last (zeszły). Możesz też podawać konkretne daty w przeszłości. Określony czas jest ważnym elementem past simple. Dobrze jest opanować ten czas do perfekcji, ponieważ past simple jest najczęściej używanym czasem przeszłym. Więcej informacji znajdziesz w artykule poświęconym czasowi past simple. Ten artykuł, jak i cała seria artykułów gramatycznych, powstał w oparciu o obserwacje, wiedzę zdobywaną latami na studiach i kursach, rozmowy z najlepszymi i w końcu wielogodzinne dyskusje z załogą Taalhammera. Możesz więc mieć pewność, że jesteś w dobrych rękach.

Inteligentny system powtórek to zasługa algorytmu Spaced Repetition, dzięki któremu twoja nauka jest jeszcze bardziej efektywna.

Przykładowe zdania w czasie past simple

AngielskiPolski
When he arrived it was still before 5 o’clock.Kiedy przybył na miejsce, było jeszcze przed godziną piątą.
We were late to the wedding.Spóźniliśmy się na ślub.
Did you go to the dentist before dinner?Czy byłeś u dentysty przed kolacją?
We met years before you were born.Poznaliśmy się wiele lat przed twoimi narodzinami.

Past continuous

Budowa

osoba + to be + czasownik + -ing
I was singing.

Past continuous tworzymy za pomocą trzech elementów. Z doświadczenia wiem, że w tym czasie uczniowie często zapominają o odmienionym czasowniku to be, chociaż z pewnością wiesz, że należy go użyć, bo taka sama zasada jest w czasie present continuous. Dla przypomnienia, tak wygląda odmiana czasownika to be w czasie przeszłym: 

AngielskiPolski
I wasJa jestem
You wereTy jesteś
He/She/It wasOn/Ona/Ono jest
We wereMy jesteśmy
You wereWy jesteście
They wereOni są

Wybierz ten czas, kiedy chcesz powiedzieć o:

  • sytuacjach, które działy się w przeszłości
  • sytuacjach, które zostały przerwane przez inną, krótszą czynność
  • dwóch lub więcej czynnościach, które odbywały się w przeszłości w tym samym czasie.

W jaki sposób wyrazić go w języku polskim?

Podobnie jak w przypadku czasu past simple, kluczowe będzie dla nas pojęcie „niedokonany”. Czasu past continuous używamy, żeby opowiadać o wszystkich sytuacjach, które działy się w jakimś momencie w przeszłości lub przedziale czasowym. Czy to znaczy, że się nie zakończyły? Niekoniecznie, po prostu nie jest to dla ciebie istotna informacja. W języku polskim, aby najlepiej oddać istotę tego czasu, użyjesz aspektu niedokonanego czasownika. Zdanie We were packing our suitcases przetłumaczysz więc jako “Pakowaliśmy nasze walizki”. Czy walizki są spakowane? Nie wiadomo. Z tego zdania wynika jedynie, że jakiś czas w przeszłości spędziliśmy, pakując walizki, nie obchodzi cię więc efekt, tylko proces. Więcej informacji znajdziesz w artykule poświęconym czasowi past continuous. 

Przykładowe zdania w czasie past continuous

AngielskiPolski
My kids were playing when I was reading.Moje dzieci bawiły się, gdy ja czytałem.
He wasn’t paying attention when I was talking.Nie zwracał uwagi, kiedy mówiłem.
My parents weren’t watching TV when I came home.Moi rodzice nie oglądali telewizji, kiedy wróciłem do domu.
Were you ironing when you burnt yourself?Czy prasowałeś, kiedy się poparzyłeś?
Czarno biały obrazek przedstawiający ogniwa łańcucha.
Were you ironing when you burnt yourself?

Past perfect simple

Budowa

osoba + had + czasownik w III formie
I had spoken.

Past perfect tworzymy przy pomocy tych trzech elementów. Pamiętaj, że w przypadku czasowników regularnych wystarczy, że dodasz końcówkę -ed, natomiast czasowniki nieregularne mają trzy (zazwyczaj) różne formy, które musisz zapamiętać. Na szczęście bywa i tak, że druga i trzecia forma (czyli tak zwany past participle) są takie same.

Wybierz ten czas, kiedy chcesz powiedzieć o:

  • czynnościach, które wydarzyły się przed inną czynnością w przeszłości (wyrażoną w past simple lub w past continuous)
  • sytuacjach, w których widać związek między przeszłością i dalszą przeszłością.

W jaki sposób wyrazić go w języku polskim?

Jak już wspomniałam, past perfect to czas zaprzeszły. Czasu past perfect używamy, kiedy chcemy podkreślić zależność między dalszą a bliższą przeszłością. Zdanie składa się z czasownika posiłkowego had i czasownika głównego. Akurat w przypadku tego czasu, język polski kiedyś oferował nam dokładnie ten sam koncept, czyli czas zaprzeszły. Obecnie używamy czasu zaprzeszłego bardzo rzadko, np. mówiąc: powinienem był, powinnam była. Czas past perfect tłumaczymy na język polski, używając zwykłego czasu przeszłego, a żeby podkreślić chronologię wydarzeń, używamy słów takich jak zanim (before), albo po tym jak (by the time). Często zestawiamy ten czas w jednym zdaniu z czasem past simple, np. Before I went to work, I had eaten breakfast, czyli “Zanim poszłam do pracy, zjadłam śniadanie” albo z czasem past continuous, np. Before I was teaching at the school, I had worked at the bank, czyli “Zanim uczyłam w szkole, pracowałam w banku”. Więcej informacji znajdziesz w artykule poświęconym czasowi past perfect.

Przykładowe zdania w czasie past perfect simple

AngielskiPolski
I had gone there before they called me.Poszedłem tam, zanim do mnie zadzwonili.
After you had bought this book, I borrowed it from you.Po tym, jak kupiłeś tę książkę, pożyczyłem ją od ciebie.
Had she been to LA before?Czy była wcześniej w Los Angeles?
They hadn’t seen such a pretty child before.Nie widzieli wcześniej tak ładnego dziecka.

Past perfect continuous

Budowa

osoba + had + been + czasownik + -ing
I had been speaking.

Past perfect continuous tworzymy podobnie jak present perfect continuous. 

Wybierz ten czas, kiedy chcesz powiedzieć o:

  • tzw. czynnościach “zaprzeszłych”, które trwały w przeszłości, zanim wydarzyła się inna czynność, także w przeszłości.

W jaki sposób wyrazić go w języku polskim?

Czas past perfect continuous to czas zaprzeszły ciągły i ma taki sam przekaz jak zwykły past perfect, w tym przypadku jednak czynność, która miała miejsce przed inną czynnością z przeszłości, była ciągła – czyli trwała (a nie wydarzyła się). Znów wracamy do kwestii aspektu dokonanego i niedokonanego. Możesz na przykład powiedzieć np. We had been going out for one year before he proposed, czyli “Chodziliśmy ze sobą dwa lata zanim się oświadczył”. Więcej informacji znajdziesz w artykule poświęconym czasowi past perfect continuous.

Przykładowe zdania w czasie past perfect continuous

AngielskiPolski
Back then I had been dating that Italian guy.Wtedy spotykałam się z tym Włochem.
Had she been crying when you found her?Czy płakała, kiedy ją znalazłeś?
They hadn’t been fighting.Oni nie walczyli.
He had been washing the dishes.Zmywał naczynia.

Used to i would

Budowa

osoba + used to / would + czasownik
I used to speak. / I would speak.

Zwróć uwagę na to, że konstrukcja used to, gramatycznie zachowuje się jak czas past simple, to jest pytania i przeczenia stworzysz za pomocą czasownika posiłkowego did i didn’t, np. Did you use to oversleep (czasownik w formie podstawowej) for school as a teenager?, czyli “Czy zasypiałeś do szkoły jako nastolatek?”. 

Wybierz te konstrukcje kiedy chcesz powiedzieć o:

  • zwyczajach/czynnościach rutynowych z przeszłości
  • sytuacjach z przeszłości, które nie są już aktualne.

W jaki sposób wyrazić je w języku polskim?

Jako że obie te konstrukcje służą do mówienia o rutynach z przeszłości, w języku polskim możemy poradzić sobie z nimi, używając słowa “zwykłam/zwykłem”. Jest to jednak nieco archaiczne wyrażenie, dlatego drugą opcją jest dodanie słowa “kiedy”, “dawniej” lub innego, które podkreśli, że sytuacja się zmieniła. Między used to i would jest drobna różnica, a więcej informacji na ten temat znajdziesz w artykule poświęconym konstrukcji used to i would. Przeczytaj ten artykuł, żeby już zawsze używać odpowiedniej formy.

Przykładowe zdania z konstrukcją used to i would

AngielskiPolski
As a child I used to be more athletic.Jako dziecko byłem bardziej wysportowany.
When I was younger I would run at the park every day.Kiedy byłem młodszy, codziennie biegałem w parku.
Did you use to live here?Mieszkałeś tu kiedyś?
He didn’t use to be this grumpy.Kiedyś nie był taki zrzędliwy.

Czasy przeszłe po angielsku – jak je opanować?

W tym artykule znajdziesz najważniejsze informacje o czasach przeszłych w języku angielskim. Dowiesz się jak budować zdania oraz jak oddać istotę każdego z czasów w języku polskim. Zaprezentowana wiedza jest skrupulatnie zebrana i przekazana w najbardziej klarowny sposób. Teoria, a praktyka to jednak dwie zupełnie różne rzeczy. 

W Taalhammerze stawiamy na naukę kontekstową, na podstawie całych zdań. Taka metoda przynosi najlepsze efekty, ponieważ uczysz się nie tylko pojedynczych słów, ale całych zdań i konkretnych sytuacji. Dodatkowym atutem jest możliwość spersonalizowania treści, na podstawie których będziesz się uczyć. Analizując postępy uczniów, zauważyliśmy, że nauka na podstawie własnych przykładów przynosi im o wiele lepsze efekty. Właśnie dlatego, jeśli nadal masz wątpliwości, który czas przeszły najlepiej odda to, co chcesz powiedzieć, wypróbuj kurs języka angielskiego Taalhammera i poznaj czasy przeszłe.

Dodaj komentarz