Czasowniki nieregularne poznałam na dość wczesnym etapie nauki języka angielskiego w szkole podstawowej. Może nawet zbyt wczesnym, bo dobrze pamiętam, jak recytowałam trzy formy czasowników, a nawet nie wiedziałam, kiedy mogę ich użyć. Mimo to cieszę się, że nauczyłam się ich na pamięć jak rymowanki w tak młodym wieku, bo teraz wszystkie formy mam gdzieś głęboko w pamięci i nie muszę się zbytnio wysilać, żeby ich użyć. Z kolei moja siostra, która uczyła się angielskiego później i na własną rękę, dalej czasami rzuca formami takimi jak “readed” lub “goed”, które oczywiście są niepoprawne, ale dla niej brzmią bardziej naturalnie.
W tym artykule zebrałam całą wiedzę dotyczącą czasowników nieregularnych w języku angielskim. Bazując na wieloletnim doświadczeniu w nauczaniu, przygotowałam podział czasowników według schematu odmiany, tak, żeby nauka była szybka i przyjemna. Nie znajdziesz więc tutaj podziału alfabetycznego, jednak w każdej tabeli czasowniki będą podane w kolejności alfabetycznej. Kiedy powtarzasz czasowniki odmieniające się na tej samej zasadzie, np. kiedy wszystkie trzy formy są takie same, uczysz się kontekstowo i skojarzeniowo. Ta metoda przynosi najlepsze i najbardziej długotrwałe efekty, a ponadto jest lubiana przez osoby uczące się angielskich irregular verbs. Tabele obejmują zarówno najczęściej używane czasowniki pojawiające się w codziennych rozmowach, jak i te mniej znane. Tekst ten skierowany jest dla początkujących i bardziej zaawansowanych uczniów języka angielskiego.
Co znajdziesz w artykule?
W tym tekście nie znajdziesz jednej listy z odmianą, a raczej zestawienie list z omówieniem podobieństwa między czasownikami w tej grupie. W pierwszej kolumnie znajdziesz I formę czasownika. Jest to tzw. bezokolicznik. Ta podstawowa forma jest bazą do tworzenia innych wariacji, np. czasownika z końcówkę -ing lub -ed, ale oczywiście możesz jej używać też w czasie present simple. Druga kolumna to forma czasownika używana w czasie przeszłym past simple. W trzeciej kolumnie znajdują się czasowniki w trzeciej formie, tzw. past participle. Przydadzą ci się one na przykład do tworzenia czasu present perfect lub strony biernej. Jeśli nie pamiętasz jak używać tej konstrukcji, przeczytaj artykuł o stronie biernej. Past participle możesz też używać jako imiesłowu przymiotnikowego biernego; odpowiada on na pytanie “jaki?”, np. read – przeczytany, split – podzielony. W kolejnej kolumnie znajdziesz polskie znaczenie podstawowej formy czasownika, czyli bezokolicznika, a w ostatniej kolumnie, przykładowe zdanie z użyciem danego czasownika w jednej z form.
Grupy
Takie same trzy formy
Na zachętę zaczniemy od najmilszej grupy, a więc od czasowników, które mają takie same formy.
Angielski | Polski | ||
---|---|---|---|
I forma | II forma | III forma | tłumaczenie |
bet | bet | bet | zakładać się |
bid | bid | bid | licytować |
broadcast | broadcast | broadcast | transmitować |
burst | burst | burst | wybuchać |
cast | cast | cast | rzucać (klątwę) |
cost | cost | cost | kosztować |
cut | cut | cut | ciąć |
fit | fit | fit | pasować |
forecast | forecast | forecast | przewidywać |
hit | hit | hit | uderzać |
hurt | hurt | hurt | ranić |
let | let | let | pozwalać |
put | put | put | kłaść |
rid | rid | rid | pozbyć się |
set | set | set | ustawiać |
shed | shed | shed | pozbyć się |
shut | shut | shut | zamykać |
split | split | split | rozdzielić |
spread | spread | spread | rozprzestrzeniać |
upset | upset | upset | zmartwić (kogoś) |
Taka sama II i III forma
W ramach tej grupy możemy dokonać jeszcze innego podziału, mianowicie na 3 podgrupy:
Końcówka “-t”
Angielski | Polski | ||
---|---|---|---|
I forma | II forma | III forma | tłumaczenie |
bend | bent | bent | zginać |
build | built | built | budować |
burn | burnt/burned | burnt/burned | palić |
creep | crept | crept | skradać się |
deal | delt | delt | zajmować się |
dream | dreamt/dreamed | dreamt/dreamed | śnić/marzyć |
feel | felt | felt | czuć |
get | got | got | dostać |
keep | kept | kept | trzymać |
learn | learnt/learned | learnt/learned | uczyć (się) |
leave | left | left | zostawiać/wyjeżdżać |
lend | lent/leaned | lent/leaned | pożyczać (od kogoś) |
light | lit | lit | zapalać |
lose | lost | lost | gubić |
mean | meant | meant | znaczyć |
meet | met | met | spotykać |
shoot | shot | shot | strzelać |
sit | sat | sat | siadać |
sleep | slept | slept | spać |
send | sent | sent | wysyłać |
spell | spelt/spelled | spelt/spelled | literować |
spend | spent | spent | wysyłać |
weep | wept | wept | płakać |
Końcówka “-ght”
Angielski | Polski | ||
---|---|---|---|
I forma | II forma | III forma | tłumaczenie |
buy | bought | bought | kupować |
bring | brought | brought | przynosić |
catch | caught | caught | łapać |
fight | fought | fought | walczyć |
seek | sought | sought | szukać |
teach | taught | taught | uczyć (kogoś) |
think | thought | thought | myśleć |
W przypadku tej grupy trudnością może być nie tylko skomplikowana pisownia, ale też wymowa. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat fonetyki języka angielskiego, koniecznie przeczytaj nasz artykuł o alfabecie IPA. Udzielamy w nim praktycznych rad jak nauczyć się wymawiać angielskie dźwięki spółgłoskowe i samogłoskowe. O ile fonetyka języka angielskiego różni się od fonetyki języka polskiego, żeby uprościć sobie naukę, końcówkę “-ought” lub “aught” można wymówić jak polskie “ot”. Strach przed mówieniem w obcym języku to bardzo naturalna sprawa. Więcej na ten temat znajdziesz w tym artykule jak pokonać lęk podczas mówienia. Nie daj się jednak, nawet jeśli czujesz, że twoja wymowa nie jest idealna. To naprawdę nie ma takiego dużego znaczenia.
Końcówka “-d”
Angielski | Polski | ||
---|---|---|---|
I forma | II forma | III forma | tłumaczenie |
feed | fed | fed | karmić |
find | found | found | znaleźć |
have | had | had | mieć |
hear | heard | heard | słyszeć |
hold | held | held | trzymać |
lead | led | led | prowadzić |
pay | paid | paid | płacić |
read | read | read | czytać |
say | said | said | mówić |
sell | sold | sold | sprzedawać |
stand | stood | stood | stać |
tell | told | told | mówić |
understand | understood | understood | rozumieć |
Dokonywanie jeszcze dokładniejszych analiz i podziałów i tworzenie kolejnych tabelek, mogłoby tylko zamieszać ci dodatkowo w głowie, ale mimo to warto zwrócić uwagę na niektóre czasowniki i dodatkowe schematy wewnątrz tej tabeli. Spójrz na czasowniki say i pay, sell i tell oraz stand i understand i zobacz, że te pary odmieniają się identycznie. W Taalhammerze znajdziesz funkcję tworzenia własnych zestawów do nauki. Dzięki niej możesz zestawiać czasowniki nieregularne według własnych upodobań i potrzeb. Być może na twojej liście te cztery czasowniki pojawią się bezpośrednio obok siebie?
Końcówka “-en” w III formie
Kolejna grupa opiera się na zasadzie, że wszystkie czasowniki w ostatniej formie kończą się na zbitkę “-en”.
Angielski | Polski | ||
---|---|---|---|
I forma | II forma | III forma | tłumaczenie |
be | was/were | been | być |
beat | beat | beaten | bić |
bite | bit | bitten | gryźć |
break | broke | broken | łamać/psuć |
choose | chose | chosen | wybierać |
drive | drove | driven | prowadzić samochód |
eat | ate | eaten | jeść |
forget | forgot | forgotten | zapominać |
fall | fell | fallen | upadać |
forbid | forbade | forbidden | zakazywać |
forgive | forgave | forgiven | przebaczać |
freeze | froze | frozen | zamarzać |
give | gave | given | dawać |
hide | hid | hidden | chować |
ride | rode | ridden | jeździć |
rise | rose | risen | wstawać/wzrastać |
see | saw | seen | widzieć |
shake | shook | shaken | trząść |
speak | spoke | spoken | mówić |
steal | stole | stolen | kraść |
take | took | taken | brać |
wake | woke | woken | budzić |
write | wrote | written | pisać |
Zauważ, że często w III formie czasownik wraca w pewnym sensie do I formy, np. w przypadku czasownika give, w drugiej formie zachodzi zmiana “i” na “a” (gave), a w ostatniej, wracamy do podstawowej formy i do niej dodajemy końcówkę “-en” (given).
Czasowniki w tej grupie mają zupełnie inną III formę czasownika. Jak wiesz, trzecia forma przydaje się do tworzenia czasów perfect. Zapamiętaj więc dobrze te czasowniki, a jeśli nie do końca pamiętasz czasy perfect, zajrzyj do tego artykułu.
Grupa “i” – “a” – “u”
Kolejna dość krótka grupa opiera się na wymianie litery “i” w podstawowej formie na literę “a” w II formie i literę “u” w III formie.
Angielski | Polski | ||
---|---|---|---|
I forma | II forma | III forma | tłumaczenie |
begin | began | begun | zaczynać |
drink | drank | drunk | pić |
ring | rang | rung | dzwonić |
sing | sang | sung | śpiewać |
sink | sank | sunk | tonąć |
spring | sprang | sprung | skakać |
swim | swam | swum | pływać |
Grupa “i” – “u” – “u”
Ta grupa bardzo przypomina poprzednią, jednak jest jeszcze łatwiejsza, bo druga i trzecia forma są w niej takie same.
Angielski | Polski | ||
---|---|---|---|
I forma | II forma | III forma | tłumaczenie |
dig | dug | dug | kopać |
hang | hung | hung | wieszać |
spin | spun | spun | obrócić się |
stick | stuck | stuck | przykleić |
sting | stung | stung | użądlić |
strike | struck | struck | uderzać |
swing | swung | swung | huśtać się |
Wymiana “e” na “wn”
W tej grupie wymieniamy “e” z drugiej formy na “wn” w trzeciej formie.
Angielski | Polski | ||
---|---|---|---|
I forma | II forma | III forma | tłumaczenie |
blow | blew | blown | dmuchać |
draw | drew | drawn | rysować |
fly | flew | flown | latać |
grow | grew | grown | rosnąć |
know | knew | known | wiedzieć |
mow | mowed | mown | kosić |
overthrow | overthrew | overthrown | pokonywać |
show | showed | shown | pokazywać |
throw | threw | thrown | rzucać |
withdraw | withdrew | withdrawn | wycofać |
Zwróć uwagę na czasowniki withdraw i overthrow. Są one stworzone poprzez dodanie przedrostka do istniejących już czasowników “draw” i “throw”. Z racji, że ludzie uwielbiają słowotwórstwo, takich angielskich czasowników jest mnóstwo. Pamiętaj, że nawet jeśli znaczeniowo dwa czasowniki nie mają ze sobą nic wspólnego (tak jak w przypadku “draw” i “withdraw”) to możesz inspirować się podobieństwami w odmianie, ponieważ zazwyczaj, będą odmieniać się według tego samego schematu.
Kiedy uczysz się tak dużej ilości materiału, który nie ma ze sobą nic wspólnego, bo nie są to na przykład słowa i zwroty związane z podróżowaniem, tylko bardzo różne czasowniki w trzech formach, warto zastanowić się jak się tego wszystkiego nauczyć. W takiej sytuacji bardzo skuteczna może okazać się metoda storytellingu, która polega na budowaniu historyjek, bazując na słownictwie, którego chcesz się nauczyć. W przypadku czasowników nieregularnych, może to być właściwie jakakolwiek historia w czasie przeszłym. Im bardziej szalona tym łatwiej ją zapamiętasz!
Pozostałe czasowniki
Oczywiście nie da się dopasować wszystkich czasowników do powyższych kategorii. Być może byłoby to możliwe, gdyby przyjąć inny podział, jednak grupa “pozostałe czasowniki” zawsze będzie istniała. Część tej grupy to czasowniki, w których każda z form jest inna. Zapamiętywanie tego słownictwa jednak nie powinno przysporzyć ci zbyt wiele problemu. Większość z tych słówek jest ci znana i z pewnością już się nimi posługujesz.
Angielski | Polski | ||
---|---|---|---|
I forma | II forma | III forma | tłumaczenie |
become | became | become | stać się |
come | came | come | przyjść |
do | did | done | robić |
go | went | gone | iść |
make | made | made | robić |
run | ran | run | biec |
win | won | won | wygrać |
Ponownie warto zwrócić uwagę na małe podobieństwa wewnątrz grupy, spójrz na parę “do” i “go” w formie podstawowej i w past participle (done–gone).
Uważaj na czasownik “do”. Jego druga forma jest operatorem w czasie past simple, więc będziesz jej potrzebował bardzo często. Przeczytaj artykuł o czasie past simple i pamiętaj o operatorze “did”.
Jak nauczyć się czasowników nieregularnych w angielskim?
Nauka angielskiego, a konkretniej mówiąc, angielskiej gramatyki, bez trzech form czasowników nieregularnych nie istnieje. Już na dość wczesnym etapie, bo kiedy poznajemy czas past simple, przydają nam się czasowniki z drugiej kolumny tabelki. Najlepiej jednak od razu opanować wszystkie trzy formy. Powyższy artykuł pomoże ci zapamiętać tzw. irregular verbs, a zestawienie wynikające ze schematów, według których czasowniki się odmieniają, sprawi, że nauka będzie bardziej przyjemna. Samo przeczytanie listy czasowników nieregularnych w języku angielskim nie wystarczy. Żeby osiągnąć płynność w ich używaniu, musisz ćwiczyć. Z pomocą przychodzi ci Taalhammer, a dokładniej funkcja indywidualnego doboru słownictwa, które cię interesuje. W aplikacji online możesz sam tworzyć zestawy zawierające słówka, które faktycznie ci się przydadzą, lub po prostu skupić się na tych, które są ci jeszcze obce. Dzięki temu nie będziesz marnować czasu.
Kilka praktycznych rad
Co jednak zrobić, żeby ułatwić sobie zadanie?
- sprawdź jaki sposób powtórek najbardziej do ciebie przemawia. Niektórzy wolą przepisywać słowa ręcznie, inni muszą powiedzieć je na głos, jeszcze innym wystarcza czytanie w myślach. Najlepiej wykorzystaj wszystkie sposoby, a na dodatek skorzystaj z pomocy aplikacji Taalhammer. Aby zdobyć informacji na temat zapamiętywania słówek w języku angielskim, sięgnij po ten artykuł.
- przekształcaj zdania. Wypróbuj taką grę: otwórz jakąkolwiek książkę/gazetę/stronę internetową w języku angielskim i spójrz na pierwsze lepsze zdanie. Następnie przekształć je tak, żeby użyć wszystkich trzech form czasownika. Jeśli nie masz nic pod ręką, skorzystaj z piosenek, które z pewnością siedzą ci w głowie. Pierwsza piosenka, która przyszła mi do głowy to “Man, I feel like a woman” Shania Twain. Czasownik “feel” zamieniam na “felt” w czasie przeszłym i powstaje mi nowy tytuł “Man, I felt like a woman”. Mogę też pobawić się w stworzenie czasu perfect i powiedzieć, “Man, I’ve felt like a woman”. Takie ćwiczenie przynosi niesamowite efekty. Uczenie się za pomocą piosenek to świetna metoda, bo w ogóle nie czujesz, że się uczysz. Tak samo jest w przypadku uczenia się z filmów i seriali.
- otaczaj się czasownikami nieregularnymi. Stara metoda karteczek nigdy nie zawodzi. Przyklejaj karteczki w miejscach w domu, w których spędzasz najwięcej czasu. To z pewnością skłoni cię do powtórek co najmniej kilka razy w ciągu dnia.