20 maja, 2023

Jak szybko nauczyć się angielskiego w stopniu komunikatywnym

by Mateusz Wiącek
Black and white photo of a woman's in a strapless blouse with the flag of the United States

Kiedy byłem w ósmej klasie szkoły podstawowej, rodzice zapisali mnie na kurs angielskiego. To był już któryś z kolei kurs. Tym razem zajęcia odbywały się w małych grupach, prowadzone przez młodą i sympatyczną nauczycielkę. Ja jednak zamiast chodzić na lekcje i uczyć się angielskiego, w każdy poniedziałek i środę wolałem chodzić na wagary do mojej przyjaciółki z klasy, w której byłem zauroczony po uszy. Pytanie „Jak się nauczyć angielskiego?” niespecjalnie mnie wtedy zajmowało 😉

Przez kilka miesięcy wychodziłem z domu na zajęcia ale na nie zazwyczaj nie docierałem. Nie chodziło nawet o to, że nie chciałem chodzić na kurs języka angielskiego. Już wtedy dobrze wiedziałem, że będzie to kluczowa umiejętność w moim życiu, która, jak się później okazało, pozwoli mi zarobić dużo pieniędzy i znaleźć się w conajmniej kilku bardzo ciekawych sytuacjach. Niestety moja znajoma mieszkała znacznie bliżej i co ważniejsze czas z nią spędzany był znacznie ciekawszy niż półtorej godziny spędzone w grupie na wałkowaniu czasów angielskich.

Table of Contents

Moja droga do płynnego mówienia w języku angielskim była mocno wyboista. Nie tylko dlatego, że w kluczowym momencie mojej nauki angielskiego, język miał bardzo silną konkurencję w postaci mojej uroczej koleżanki. Było tam jeszcze coś. Ja po prostu czułem pod skórnie, że coś jest nie tak z w sposobie nauczania przyjętym przez nauczycielkę. Czułem po prostu, że się nie poruszamy wystarczająco szybko. Wizja mówienia po angielsku była wtedy tak odległa, że kiedy przychodził czas zajęć, ja coraz częściej wybierałem dużo ciekawsze rzeczy.

Jak to się stało, że angielski w końcu stał się moim podstawowym narzędziem w pracy? Co było nie tak w sposobie nauczania, który jest powszechnie praktykowany po dziś dzień przez wielu nauczycieli i na wielu różnych kursach?

W jaki sposób inne narody szybko uczą się angielskiego?

Zapewne większość z nas miała jakąś przygodę z nauką języka i szybko się zorientowała, że ilość informacji do przyswojenia jest ogromna. Z jednej strony zaczynamy się uczyć słówek i to jakoś może nawet idzie, z drugiej strony perspektywa swobodnej konwersacji w języku docelowym wydaje się strasznie odległa. Ponadto słyszymy o różnych magicznych sposobach które pozwolą nam zacząć mówić w ciągu miesiąca tylko jakoś ani nam ani nikomu spośród naszych znajomych nigdy to się jakoś do tej pory nie udało. Nie jest tajemnicą, że nie musisz być poliglotą, aby nauczyć się języka angielskiego szybko i skutecznie. Poligloci nie żadnego wrodzonego talentu do nauki języków tylko stosują po prostu skuteczne metody nauki, techniki pamięciowe i nie mniej ważne – umieją znaleźć i utrzymać motywacje i dobre nastawienie przez dłuższy czas. Odkryj te sekrety poliglotów.

Czemu niektóre narody jak Holendrzy czy Szwedzi już na etapie liceum są w stanie swobodnie się  porozumiewać po angielsku?

Kiedy zapytasz Holendrów skąd u nich tak wysoki poziom angielskiego, a przede wszystkim tak duża swoboda wypowiedzi, prawie wszyscy zgodnie wskazują na oryginalną ścieżkę dźwiękową w telewizji. W Niderlandach nie uświadczysz lektora ani dubbingu. Zamiast tego wszędzie są napisy. Na pewno trochę w tym racji jest, że taka ekspozycja od małego pomaga się oswoić z tym językiem. W rzeczywistości ma na to wpływ dużo więcej czynników takich jak na przykład mnóstwo obcokrajowców w kraju czy zamiłowanie do podróżowania co powoduje, że Holendrzy od małego są wystawieni na sytuację, w których naturalnie są zmuszeni rozmawiać po angielsku. System szkolenia ma na pewno w tym również swój udział. Na szczęście, nawet jeśli nie mieszkasz w Holandii i nie masz aż tylu naturalnych okazji do ćwiczenia angielskiego i tak możesz uczyć się angielskiego skutecznie i w miarę szybko.

Skuteczne techniki nauki języka

W kilku następnych akapitach podsumuje moje doświadczenia z nauki języka angielskiego. Przejdziemy przez nowoczesne i najbardziej popularne metody nauki języka i zastanowimy się jak skutecznie wcielić je w życie. Tekst ten powstał na bazie doświadczeń moich i wielu innych osób zmagających się z tym problemem. Muszę Cię jednak rozczarować drogi czytelniku. Nie ma tutaj żadnego magicznego sposobu nauki języka angielskiego (czy jakiegokolwiek innego) w tydzień lub miesiąc, bo taki po prostu nie istnieje. Znajdziesz tutaj natomiast solidny przepis jak przy użyciu sprawdzonych metod (czasem w nowoczesnej odsłonie) optymalnie wykorzystać Twój czas i wysiłek tak aby po kilku miesiącach posiadać bardzo solidne podstawy językowe. Przez podstawy językowe rozumiem umiejętność operowania całymi zdaniami, pytaniami i przeczeniami. Ponadto zastanowimy się jak zbudować pewność siebie w używaniu tego czego się nauczyliśmy.

1000 słów na co dzień pozwala swobodnie mówić po angielsku

To prawda, że w codziennych konwersacjach nie potrzebujemy więcej niż około tysiąc słów. Liczba ta różni się w zależności od sposobu liczenia (np tego co uważamy za odrębne słowa). To nie dokładne liczby są tutaj jednak najważniejsze. To co jest najistotniejsze to fakt że jest to liczba stosunkowo nieduża i jesteśmy w stanie ją przyswoić w relatywnie krótkim czasie. Skąd więc ta trudność, w swobodnym posługiwaniu się językiem obcym?

Wynika ona z faktu, że tym tysiącem słów musimy operować naprawdę swobodnie. Aby być w stanie przeprowadzić swobodną konwersację, te tysiąc słów musimy używać automatycznie. Co to znaczy? Nie dość że te słowa trzeba rzeczywiście po prostu zapamiętać, to musimy móc je swobodnie łączyć w zdania, bo przecież za pomocą zdań rozmawiamy. I tutaj jest pies pogrzebany. Z jednej strony wkuwamy długie listy słówek, a z drugiej strony umiejętność budowania zdań ćwiczymy zazwyczaj rozwiązując jakieś zagadnienia gramatyczne. A gramatyka bywa trudna. Poszczególne reguły są jeszcze do przyswojenia. Problem pojawia się kiedy mamy ich do zapamiętania już kilkanaście. Nie jesteśmy ich w stanie użyć w czasie rozmowy żeby płynnie budować zdania. Nie ma na to po prostu wtedy czasu. Nasz mózg jest w tym bardzo wolny. I to się nie zmieni. W związku z tym nauka gramatyki w celu produkcyjnym (jak to nazywają lingwiści) jest po prostu pomyłką. Nie zrozum mnie źle. Nie jestem zwolennikiem teorii i metod nauki, które każą Ci palić książki do gramatyki. Uważam, że gramatyka ma zastosowanie odpowiednio użyta ale o tym dalej.

Pamięć w procesie nauki i używania języków obcych

Powiedzieliśmy że nas mózg jest zbyt wolny w rozwiązywaniu reguł gramatycznych abyśmy mogli ich używać w czasie rozmowy. I to jest prawda. Przecież mówiąc w naszym ojczystym języku zazwyczaj nie mamy pojęcia o regułach gramatycznych (poza filologami). Możemy to robić dzięki wspaniałemu narzędziu jakim jest nasza pamięć. Różne badania i eksperymenty udowadniają, że dysponujemy bardzo dużą i szybką pamięcią długotrwałą. Wyrażając to językiem informatyki posiadamy ogromną przestrzeń dyskową z dużą prędkością odczytu, za to trochę gorzej z zapisem. 🙂 Już wyjaśniam o co mi chodzi.

Otóż okazuje się, że jesteśmy w stanie zapamiętać ogromne ilości informacji pod warunkiem, że są one odpowiednio podane. Jeżeli podzielimy dowolną informację na odpowiednio małe kawałki, które są dla nas zrozumiałe i będziemy stymulować naszą pamięć w odpowiedni sposób, przypominając tą informację w określonych odstępach czasu nasz mózg ją przyswoi bez większych problemów i od tej pory będzie dla nas łatwo i szybko dostępna.

Przekładając te skomplikowane wywody na naukę języków, okazuję się że możemy i powinniśmy uczyć się nie tylko słówek ale i całych zdań. Te zdania muszą być dla nas zrozumiałe. Powinny się składać ze słówek, które już umiemy albo których się już uczymy. Dobrze żeby te zdania mówiły o rzeczach lub sytuacjach dla nas zrozumiałych albo co lepsze które nas interesują. Będą to więc sytuacje z naszego życia codziennego albo dotyczące naszej pracy lub naszego hobby. Nie ma sensu się uczyć o malarzach holenderskich XVI wieku w języku docelowym, jeżeli nas to kompletnie nie interesuje w naszym języku ojczystym, z całym szacunkiem dla kunsztu Rembrandta i Veermera.

Tylko czy nauka całych zdań nie jest zbyt ciężka? Otóż nie. Oczywiście trudniej jest zapamiętać całe zdanie niż pojedyncze słówko ale przy odpowiedniej metodzie powtórek nasza pamięć z łatwością sobie z tym poradzi. Metoda ta to tzw. Spaced Repetition. Jest to fenomen zaobserwowany przez niemieckiego psychologa Hermanna Ebbinghausa który badał ludzką pamięć poszukując optymalnego sposobu zapamiętywanie.

Jak szybko nauczyć się angielskiego – Spaced Repetition

Ebbinghaus uczył się bezsensownych kombinacji sylab (w celu uniknięcia skojarzeń ze słowami które mógł znać uprzednio) i zapisywał i porównywał osiągane wyniki. Na tej postawie zauważył, że bardzo dobre efekty przynosi zwiększenie odstępu pomiędzy każdą następną powtórką. Jeżeli dzisiaj widzimy jakieś słowo lub zdanie po raz pierwszy, to jutro powinniśmy je powtórzyć. Jeżeli jutro je jeszcze pamiętamy następna powtórka powinna być za trzy dni. Jeżeli za trzy dni dalej pamiętamy to kolejna powtórka jest za tydzień itd. Z wieloma modyfikacjami jest to podstawa działania potężnych  algorytmów Spaced Repetition. Ich działanie jest trudne do przecenienia. Z jednej strony redukują ilość materiału do powtórzenia każdego dnia. Z drugiej strony odpowiednio stymulują nasz mózg do pracy poprzez przypomnienie słowa lub zdania w optymalnym momencie – nie za wcześnie (wtedy nasz mózg się szybko zaczyna nudzić) i nie za późno (póki jeszcze jest ślad w naszej pamięci długotrwałej).

Badania pokazują że w ten sposób nie dość, że się uczymy dużo szybciej to zapamiętujemy na dużo dłużej (lingwiści nazywają to zwiększeniem retencji).

Chciałem się podzielić z Tobą tym zjawiskiem aby przekonać Cię, że nauka całych zdań jest nie tylko możliwa ale i skuteczna. Ponadto przy nauce całych zdań dochodzi do tego że nasz mózg zaczyna sobie pewne rzeczy optymalizować i rozpoznawać pewne wzorce. Dzięki temu zaczynamy nabywać odruchy językowe. Zaczynamy powoli czuć język. Zupełnie jak w języku ojczystym jesteśmy w stanie powiedzieć czy coś brzmi dobrze czy nie, nie mając pojęcia jaka reguła za tym stoi.

W ten prosty sposób możemy zacząć uczyć się masowo słówek i zdań z tymi słówkami. Możemy tworzyć wariacje tych zdań: przeczenia, pytania. Ponadto możemy podmieniać przymiotniki, rzeczowniki zmieniając kontekst. Możemy zapamiętywać te same zdania w czasie przeszłym lub przyszłym. Możemy sobie również gdybać przerabiając te zdania na tryb przypuszczający.

Ludzie mówiący w obcym języku

Jak szybko opanować słówka i gramatykę?

Wspomniałem na początku że widzę zastosowanie dla gramatyki. Podczas nauki w wyżej wymieniony sposób zauważycie nie raz, że pewne zdania sprawiają większy problem niż inne. Czasem inaczej odmieniamy czasownik w zależności od osoby, czasem przymiotniki łączą się w różny sposób z rzeczownikiem w zależności od samego rzeczownika. Nie wiedzieć czemu, mimo kolejnych powtórek dane zdanie po prostu nam “nie wchodzi”. Czasem zdania są zbyt podobne do siebie, a czasem z jakiegoś powodu mamy wyjątek. I to jest właśnie zadanie dla gramatyki. Gramatyka świetnie nadaje się jako pomoc przy zapamiętywaniu poprzez wskazanie nam wzorca. Nasz mózg ciągle poszukuje wzorców, próbując optymalizować zapamiętywanie i gramatyka jest właśnie zbiorem takich wzorców więc tam gdzie mamy problem z zapamiętywaniem reguła gramatyczna może być bardzo użyteczna. Mam nadzieję, że widzicie teraz różnice między nauką gramatyki w celach produkcyjnych a użyciem gramatyki jako wspomagania zapamiętywania.

To podejście naprawdę działa. W zależności od Twoich możliwości czasowych, możesz opanować kilka tysięcy słówek i zdań w ciągu kilku miesięcy i być w stanie szybko ich użyć. Jeszcze jedna rzecz dotycząca nauki słówek, zwrotów i przede wszystkim zdań. W czasie powtórek musisz też przećwiczyć ich wypowiadanie na głos. Co innego jest powtórzyć słowo lub zdanie w myślach, co innego jest je powiedzieć. Twój aparat mowy jest po prostu nieprzyzwyczajony do kombinacji dźwięków z innego języka. Nie możesz oczekiwać więc, że będziesz w stanie wypowiedzieć całe zdanie bez zająknięcia, tylko dlatego że wiesz jak ono powinno brzmieć. Podczas powtórek zacznij mówić zdania na głos i zobaczysz jak często popełniasz błędy przy pierwszych powtórkach.

Tworzymy treści do szybkiej nauki języka angielskiego

Teraz jak już wiemy czego i jak powinniśmy się uczyć musimy tylko zdobyć lub stworzyć te kilkaset słówek i zdań i zacząć tworzyć wariacje do nich. Tylko od czego zacząć? Które są najpopularniejsze? Które są najbardziej użyteczne? W internecie pełno jest list typu: “1000 najpopularniejszych słówek w języku angielskim”, “200 najpopularniejszych czasowników”. Są również tzw listy swadesha – są to listy słów występujących w każdym języku, związanych z przetrwaniem człowieka.

Na początek można wziąć kilka  najbardziej popularnych czasowników takich jak: być, mieć, iść, robić (wyrażają najczęstsze czynności, są ponadto podstawą do tworzenia różnych innych zwrotów np: iść na skróty, mieć coś w nosie 🙂 itp., plus kilka czasowników modalnych jak: móc, chcieć, musieć, lubić, kochać, nienawidzić. Te czasowniki możemy zacząć odmieniać przez różne osoby i czasy i kombinować je z różnymi popularnymi rzeczownikami i przymiotnikami. W ten sposób można bardzo łatwo wygenerować co najmniej kilkaset albo nawet kilka tysięcy zdań. Będzie to bardzo solidna podstawa do tego żeby rzeczywiście zacząć mówić z danych języku.

Brzmi jak dużo roboty? Nie martw się. Dużo tej roboty już wykonaliśmy za Ciebie. Tworząc aplikację Taalhammer kierowaliśmy się właśnie takim podejściem i przygotowaliśmy masę treści, z których możesz korzystać. Wybierając to co będziemy Ci serwować porównywaliśmy różne listy, analizowaliśmy tony tekstów i używaliśmy metod probabilistycznych aby słowa, frazy, zdania i teksty które Ci serwujemy były jak najbardziej użyteczne. Koncepcja pozostała jednak dokładnie taka sama. Optymalizacja masowej nauki słówek i zdań (i ich wariacji) w oparciu o nowoczesne algorytmy.

Dwie wiadomości: dobra i zła

Mam dla Ciebie w tym miejscu dwie wiadomości: dobrą i złą. Zła wiadomość jest taka, że jest to wciąż duża praca do wykonania przez Ciebie i myślę, że oboje wiemy, że w drodze do skutecznego opanowania języka nie ma żadnej drogi na skróty. Duża część nauki języka to samotne wkuwanie. Dobra wiadomość jest taka, że przy użyciu naszej aplikacji, w łatwy sposób stosujesz tą unikalną kombinację sprawdzonych metod i przy odrobinie samozaparcia i systematyki zobaczysz pierwsze rezultaty bardzo szybko i od początku zaczniesz nabierać pewności siebie.

Nauka angielskiego w szkole, kurs online, samodzielnie? Jak sprawdzić swoją biegłość?

Prawdziwym sprawdzianem Twojej znajomości języka i postępów w nauce jest zawsze rozmowa z drugim człowiekiem. Tak jak nikt nie zrobi powtórek za Ciebie, tak też nic nie zastąpi rozmowy z drugim człowiekiem. Powinieneś zorganizować sobie regularne spotkania z nauczycielem lub z kimś kto po prostu mówi w Twoim języku docelowym. Możesz zapisać się na lekcje w szkole językowej. Możesz też wykorzystać metodę nauki online, która daje swobodę nauki w domu, w elastycznych godzinach.

Bardzo pomocna jest aplikacja iTalki która jest platformą łączącą nauczycieli, zazwyczaj native speakerów z osobami uczącymi się. Zazwyczaj z niewielką opłatą (10-20 eur/h w zależnowści od jeżyka) możemy odbyć lekcję przez Skype i przetrenować nasze zdobyte umniejętności językowe. Poproś swojego nauczyciela aby wpisywał do Taalhammera słówka i zdania których używacie w czasie lekcji. W ten sposób będą one dla Ciebie natychmiast dostępne i aplikacja przypilnuje żeby je zapamiętał. Ma to niebagatelny wpływ na Twoją wydajność ale przede wszystkimi na Twoją motywację.

Możesz czytać, oglądać i słuchać

Ostatnim obszarem, który jest niezbędny w nauce języka jest rozumienie. Omówiliśmy jak powinna wyglądać nauka mówienia w języku obcym ale rozmowa to przecież nie tylko mówienie ale również słuchanie i tutaj znowu bardzo ważna jest ilość. Zasada jest prosta im więcej tym lepiej. Musisz osłuchać się języka ile się da. Musisz przyzwyczaić swoje ucho do nowych dźwięków. Spróbuj oglądać filmy i programy telewizyjne, słuchać podcastów, angielskiego radia i piosenek – cokolwiek Cię interesuje.

My z naszej strony dostarczamy wymowę do każdego słówka czy zdania jakie jest w naszej aplikacji, nieważne czy jest od dodany przez nas czy jest to słówko które zapiszesz sam. Ponadto uruchomiliśmy usługę słuchania. Jeżeli akurat biegasz, jeździsz samochodem lub rowerem, a może masz już dość patrzenia się w ekran, wykorzystaj ten czas na słuchanie. Dzięki naszej aplikacji będziesz mógł zrobić powtórkę wszystkiego tego czego się do tej pory uczyłeś z nami. A może chcesz posłuchać czegoś nowego? Nie ma problemu. Wyszukaj inne kolekcje językowe na przykład te udostępnione w naszej aplikacji przez innych użytkowników i zanurz się w odgłosy Twojego nowego języka.

Jak szybko nauczyć się języka angielskiego? Podsumowanie

Nauka języka angielskiego może być relatywnie szybka i skuteczna, ale wymaga systematycznego podejścia i odpowiednich metod. Nie ma żadnego magicznego sposobu, aby nauczyć się mówić po angielsku ani w innych językach obcych, ale te kilka wspomnianych sposobów pozwoli robić postępy i osiągnąć zamierzony rezultat.

  1. Ważne jest, aby zapewnić sobie odpowiednią ekspozycję na język.
  2. Warto skupić się na przyswajaniu słów, które są często używane w codziennych konwersacjach. Jednak samo zapamiętanie słów nie wystarczy – trzeba umieć ich używać w kontekście zdań.
  3. Nauka gramatyki może być pomocna, ale należy unikać nadmiernego skupiania się na regułach i zamiast tego skoncentrować się na zrozumieniu i produkcji zdaniowej.
  4. Metoda Spaced Repetition, oparta na badaniach psychologicznych, może być skutecznym narzędziem w zapamiętywaniu słów i zdań.
  5. Wreszcie, ważne jest zachowanie regularności i systematyczności w nauce języka angielskiego. Codzienne ćwiczenia i powtarzanie są kluczowe dla osiągnięcia płynności językowej.

Related Posts

Dodaj komentarz